جاذبه‌های گردشگری مریوان

دریاچه زریبار مریوان | دریاچه زریوار

دریاچه زریوار مریوان از جمله نقاط گردشگری شهرستان مریوان استان کردستان است. این دریاچه یکی از بزرگترین دریاچه‌های آب شیرین ایران به‌شمار می‌آید که دورتادور آن با کوه‌هایی زیبا از درختان بلوط و مراتع احاطه شده‌است. آب دریاچه زریوار از چشمه‌های جوشانی که در کف آن قرار دارد و همچنین از آب باران و برف، تأمین می‌شود. این تالاب به دلیل شرایط مناسبی که دارد پذیرای گیاهان و حیوانات مختلفی است و محل زندگی تعداد زیادی از پرنده‌های بومی و مهاجر است.

از شگفتی‌های زریبار، جزیره‌های متحرکی است که در آن وجود دارند و با جریان آب و باد از کناره‌های دریاچه جدا شده و به وسط آن می‌آیند. گاه مساحت این جزیره‌های کوچک در زریوار به بیست مترمربع هم می‌رسد. مطالعات گرده‌شناسی نشان داده‌است که دریاچه مریوان در شرایط آب‌وهوایی سرد در ۲۰هزار سال پیش از میلاد مسیح شکل گرفته‌است. مردمان محلی این منطقه معتقدند که علت پیدایش دریاچه، نفرین یک درویش بوده که از خدا خواسته این شهر و قوم ظالم آن را با آب یکسان کند. بعد از آن دریاچه پدید می‌آید و شهر، اهالی و حاکم ستمگرش نابود می‌شوند. اکنون قبر درویش در پای کوه در حال تماشای دریاچه است.
دریاچه زریوار کجاست؟: سه کیلومتری غرب مریوان

اورامانات تخت مریوان | هزار ماسوله

روستای اورامان تخت (هورامان) در منطقه اورامانات و در جنوب شرقی شهرستان مریوان و شمال شهرستان پاوه می‌باشد. فاصله مریوان تا اورامانات حدود 75 کیلومتر است. معماری روستا کاملا با کوهستان انطباق یافته و متکی بر ساخت‌وساز با استفاده از سنگ است. این روستای دیدنی به هزار ماسوله کردستان معروف است زیرا خانه‌ها با توجه به شیب تند دامنه‌های صخره‌ای به صورت پلکانی ساخته شده‌اند بطوریکه حیاط هر خانه پشت‌بام خانه‌ای دیگر است. کل روستا از طریق راه‌های باریک بهم راه دارد و پر از نان و غذاهای محلی است. در این روستا لباس‌های کردی و صنایع دستی با قیمت مناسبی عرضه می‌شود.

در روستای هورامان، مراسم آیینی و مذهبی پیر شالیار برگزار می‌شود که قدمتی چندهزار ساله دارد. پیر شالیار از شخصیت‌های مقدس و اسطوره‌ای کردستان است و خانه و آرامگاهش از مکان‌های مقدس اورامان به شمار می‌رود. این مراسم شامل ذبح دام قربانی، دف زنی، رقص صوفیانه، خوردن آش، شب‌نشینی و خواندن شعر و دعا است. محققان در حوالی دهکده مدارکی از جمله یک گور وسیع از جنس سنگ با سقفی به‌صورت گنبد و تعدادی خانه پیداکرده‌اند که نشان می‌دهد انسان‌هایی در عصر آهن در این ناحیه زندگی کرده‌اند و پیشینه آنها را بیش از ۳۰۰۰ هزار سال تخمین زده‌اند. همچنین باستان‌شناسان تعدادی پوست حیوانات را در این روستا پیدا کرده‌اند که معتقدند قدمت آن‌ها مربوط به دوران اشکانیان و سلوکیان است و به زبان پهلوی و یونانی روی آنها حکاکی شده‌است.

قلعه امام مریوان

قلعه امام (قلعه ایمام) و مسجد سرخ مریوان که روی کوه امام قرار دارد، در استان کردستان، جنوب شهرستان مریوان واقع شده‌است. این قلعه طی سه قرن یکی از مکان‌های حکومتی امیران بابان و اردلان بوده‌است. مسجد سرخ مریوان از طرف امیر حمزه بابان در قرن هشتم هجری شمسی بنا شده و به دلیل بکارگیری ‌آجرهای قرمزرنگ در طراحی دیوار بیرونی مسجد، به مسجد سرخ معروف شده‌است. این مسجد از مناطق گردشگری مریوان است.
آدرس قلعه ایمام: مریوان، پارک جنگلی

پل گاران مریوان

پل گاران (کردلان) مربوط به دوران‌های تاریخی قبل از اسلام تا دوره صفویه است و در شهرستان مریوان، کنار جاده مریوان به سقز واقع شده‌است. این پل تاریخی توسط حکام اردلان مرمت شده‌است. پیشینه آن به زمان ساسانیان برمی‌گردد و تا سال 1320 از آن استفاده می‌شده‌است. این پل روی رودخانه‌ای به همین نام بنا شده و یکی از جاذبه‌های تاریخی و گردشگری شهرستان مریوان و استان کردستان به حساب می‌آید. در ساخت پل تاریخی گاران، ملات، سنگ، ساروج، آجر و سنگ‌های تراشیده شده بکار گرفته شده‌است.
آدرس پل گاران: 10 کیلومتری شمال شرقی مریوان، جاده گاران-تیژتیژ

بازارچه مرزی مریوان

بازارچه مرزی مریوان که نام دیگرش بازارچه باشماق است، در فاصله ۱۵ کیلومتری شهر مریوان قرار دارد و یکی از مراکز خرید شهر مریوان محسوب می‌شود. این بازار مکانی برای خرید وسایل برقی،‌ کیف، کفش و لباس است. همچنین می‌توانید سوغات مریوان مانند پارچه‌های زیبا، کفش و گیوه محلی را نیز از آن تهیه کنید.

مراسم پیر شالیار

جشن عروسی پیر شالیار، مراسمی سنتی است که هر سال در اورامان تخت مریوان برگزار می‌شود و علاوه بر اهالی بومی، مردم روستاهای اطراف نیز در این جشن حضور می‌یابند. این مراسم در اسطوره‌ها، اعتقادات و آیین‌های قدیم مردم ریشه دارد و در حقیقت سالگرد ازدواج پیری افسانه‌ای به نام شالیار است. این مراسم از اول صبح در مزار پیر شالیار شروع می‌شود و با قرائت فاتحه‌، دف‌زنی، تلیله‌خوانی، شکستن سنگ همراه، شب‌نشینی و دعا ادامه می‌یابد. تصمیم‌گیری درباره مشاغلی مثل کدخدا، آبدار، چوپان و امام‌جمعه و همچنین صحبت درباره کمبودها و مشکلات روستا در این دورهمی صورت می‌گیرد. برخی مورخان قدمت برگزاری مراسم پیر شالیار را به هزار سال قبل نسبت می‌دهند. مراسم باستانی پیر شالیار در دو زمان متفاوت برگزار می‌شود، مراسم اول ۱۵ اردیبهشت است و نامش کوهساری است که در آن درباره شخصیت پیر شالیار سخنرانی می‌شود. مراسم اصلی در تاریخ ۱۵ بهمن ماه برگزار می‌شود و مردم طبق رسم قدیمی قربانی می‌دهند و به سماع و ستایش خداوند می‌پردازند.

روستای نگل کردستان

یکی از بکرترین مناطق کردستان، روستای نگل است که از جاذبه‌های گردشگری استان کردستان است و به خاطر وجود قرآن تاریخی در آن، به عنوان یکی از قطب‌های گردشگری استان و کشور به شمار می‌رود. یکی از چهار نسخه خطی قرآن در صدر اسلام، قرآن خطی روستای نگل کردستان است که به خط کوفی نوشته شده و اعراب‌گذاری آن با آب طلا انجام شده‌است. این قرآن در دوره خلافت عثمان به چهار اقلیم مسلمان‌نشین جهان ارسال شد که ایران یکی از این کشور‌ها بود. محل نگهداری این قرآن، مسجد جامع روستای نگل است و در فهرست آثار ملی ایران ثبت شده‌است.

این اثر ارزشمند در یک دوره طولانی، به طرز عجیبی ناپدید شد که ماجرای پیدا شدن آن جالب است. نقل است که حدود هزار سال قبل، چوپانی از آبادی‌های اطراف، گوسفندان خود را برای چرا به دره‌ای باصفا برده بود. گوسفندان مشغول چرا بودند که توجه چوپان به گلی بسیار زیبا جلب شد. چوپان برای چیدن آن از زمین بلند شد تا گل را به طور کامل و بدون هیچگونه آسیبی از خاک بیرون بکشد. با کشیدن این گل از زمین، چاله‌ای در خاک پدیدار شد و یک صندوقچه در زیر این گودال دیده شد. چوپان، اهالی روستا را به این دره کشاند و همه با هم صندوقچه را که حاوی قرآن گمشده بود، از دل خاک بیرون کشیدند. اهالی روستا، از آن به بعد این مکان را مقدس می‌شمارند و یک مسجد در آن مکان می‌سازند و پس از ساخت مسجد به آنجا نقل مکان می‌کنند و روستای نگل شکل می‌گیرد.

روستای دره تفی مریوان

روستای دره تفی از توابع مریوان کردستان و معروف به روستای لک‌لک‌ها است. سالانه در فصل بهار، این روستا میزبان لک‌لک‌هایی می‌شود که در مسیر کوچ خود به مناطق گرمسیری عربستان و جده، در این مکان اتراق می‌کنند. این پرندگان که اهالی روستا به آنها حاجی لک‌لک می‌گویند، بر بالای تیرک‌های برق و درختان بلوط روستا لانه‌سازی می‌کنند و مناظر بی‌نظیری خلق می‌کنند. این روستای زیبا از جاهای دیدنی مریوان به شمار می‌رود.

روستای کانی‌سانان مریوان

روستای کانی‌سانان در دامنه کوه و مقابل دریاچه زیبای زریوار قرار گرفته‌است. خانه‌های این روستا به صورت ردیفی، درست پشت سر یکدیگر و بدون اینکه هیچیک از آن‌ها مقابل دیگری قرار بگیرد، ساخته شده‌اند. زیبایی‌‌های این روستا، آن را به یکی از مقاصد گردشگری مریوان تبدیل کرده‌است.

آبشار گویله مریوان

آبشار گویله که از جاذبه‌های طبیعی استان کردستان است در مسیر سقز به مریوان و در دل جنگل‌‌های سرسبز منطقه مرزی کردستان قرار دارد. این آبشار بیش از 50 متر ارتفاع دارد.
آدرس آبشار گویله: 20 کیلومتری مریوان، روستای گویله

آبشار بل اورامان

آبشار بل در روستایی با همین نام، در منطقه اورامانات کردستان قرار دارد و از دیدنی‌های مریوان است. آب این آبشار با حجم و فشار زیاد از شکاف کوهی بیرون می‌زند و چشم‌انداز باشکوهی خلق می‌کند. این آب در مسیر خود به رودخانه سیروان می‌ریزد و سپس وارد خاک عراق می‌شود.

جنگل‌های مریوان

اطراف مریوان پر از دشت‌های سرسبز، جنگل‌های زیبا و چشمه‌های آب گوارا است. این جنگل‌ها همچون بهشتی سبز، پر از رود و جویبار، درخت و پوشش گیاهی متنوع است. در جنگل‌های این منطقه می‌توانید خوراکی‌هایی همچون قارچ، ریواس و پیچک پیدا کنید.

10 جنگل عجیب دنیا

روستای درکی مریوان

روستای درکی از توابع شهرستان سروآباد استان کردستان است که در 50 کیلومتری جاده مریوان- اورامان قرار دارد. این روستای فوق‌العاده که از جاهای دیدنی و جاذبه‌های طبیعی استان کردستان است شامل مناطق طبیعی بکر و دست نخورده است. اگر می‌خواهید رودخانه، چشمه، جنگل، دشت، چمن، آبشار، برف، کوه، صدای آب، صدای پرندگان و گل‌های لاله واژگون را همزمان داشته باشید، درکی همان جایی ست که به دنبالش هستید. مردمان روستا بسیار مهمان‌نواز، مهربان و سخت‌کوش هستند که محصولات باغشان را به رهگذران تعارف می‌کنند. محصول باغ‌های این منطقه شامل گردو، توت‌فرنگی، توت خشک، بادام، زردآلو و آلوچه است. انواع لبنیات محلی در این روستا یافت می‌شود. نان محلی این منطقه کلانه نام دارد که با پیازچه و پیچک درست می‌شود، با کره محلی چرب می‌شود و با ماست، دوغ یا آش دوغ محلی صرف می‌شود. بوی این نان فوق‌العاده است.

روستای پالنگان کردستان

پالنگان، روستایی با معماری پلکانی در منطقه‌ای کوهستانی است که توسط رودخانه‌ای خروشان به دو قسمت بخش‌بندی شده‌است. این روستای جذاب و فوق‌العاده که از جاذبه‌های طبیعی استان کردستان است شامل باغ‌های سرسبز، چشمه‌های جوشان و آبشارهای پرآب است. همچنین قلعه پالنگان که در بالای کوه قرار دارد، بر جذابیت روستا افزوده است. جشنواره هزار دف پالنگان که در این روستا برگزار می‌شود فوق‌العاده دیدنی است.

عمارت خسروآباد کردستان

عمارت خسروآباد سنندج که از جاذبه‌های تاریخی استان کردستان است شامل بخش‌های مختلفی مانند قصر سلطنتی، ایوان، حمام، اتاق دربان و خدمتکاران است. این عمارت در دوره قاجار بنا و به‌عنوان مقر حکومت والیان اردلان استفاده شده‌است.

کاروانسرای تاجوانچی سقز

کاروانسرای تاجوانچی که از جاذبه‌های گردشگری سقز به شمار می‌رود مربوط به دوران حکومت زندیه است. این بنا در زمان فرمانروایی خسروخان اول ساخته شده‌است. طرح کاروانسرا در دو طبقه، شامل حیاطی مستطیل شکل، ستون‌های استوانه‌ای آجری، پایه‌ستون‌های مربعی آجری، آب‌نمایی در مرکز حیاط و حجره‌ها و اتاقک‌هایی در اطراف است.

عمارت امجدالاشراف سنندج

عمارت امجدالاشراف از بناهای قدیمی و مکان‌های دیدنی سنندج است که بنا به سفارش تاجری اصفهانی با هنر معماران و استادکاران زبردست اصفهانی ساخته شده‌است.

حمام شیشه‌ای سنندج

حمام شیشه‌ای که از جاهای دیدنی سنندج است اصلا شیشه‌ای نیست و مانند تمام حمام‌های تاریخی دیگر، از سنگ، گچ و ملات ساخته شده‌است. البته شیشه‌های رنگی زیبایی در این حمام به کار رفته و لذا آن را به این نام مشهور نموده‌است. با توجه به اینکه اکثر حمام‌های تاریخی در دوران زندیه ساخته شده‌اند، احتمالا قدمت این حمام نیز متعلق به دوران زندیه است.

مسجد خسروآباد گروس

مسجد خسروآباد گروس در روستای گروس از توابع شهرستان بیجار قرار دارد. این مسجد که یکی از مساجد تک ایوانی کشور محسوب می‌شود احتمالا توسط خسروخان اردلان بنا شده باشد.

غار کرفتو دیواندره

غار کرفتو مربوط به دوهزار سال قبل از میلاد، در شمال‌غرب شهر دیواندره استان کردستان قرار دارد و جزو طولانی‌ترین غارهای تاریخی ایران است. برای رسیدن به این غار باید از ۱۸۰ پله عبور کنید و غار سرشار از پیچ‌وخم‌هایی است که هنوز هم، همه مسیرها کشف نشده‌اند. در غار کرفتو دو بخش طبیعی و دست‌کند وجود دارد. بخش دست‌کند مربوط به حضور انسان‌ها در دوره‌های مختلف تاریخ است و به عنوان یکی از بی‌نظیرترین مدل‌های معماری محسوب می‌شود.

دشت بیلو مریوان

دشت بیلو در 15 کیلومتری شهر مریوان واقع شده و با پوشش گیاهی، چشمه‌های آب و جنگل‌های سرسبز خود، یکی از دیدنی‌های زیبای بهاری مریوان محسوب می‌شود.

چهل چشمه مریوان

چهل چشمه، یکی از کوه‌های معروف ایران و مرتفع‌ترین کوه استان کردستان است که بخشی از رشته کوه‌های زاگرس محسوب می‌شود. در فصل بهار و تابستان، هوای خنک و نسیمی شاداب، صدای پرندگان و آبشارهای روان، همراه با بوی گیاهان معطر و پوشش جنگلی، این منطقه را به یکی از جاذبه‌های دیدنی مریوان تبدیل کرده‌است.

چشمه باباگرگر

چشمه باباگرگر در روستای باباگرگر و در شمال شرقی شهرستان قروه استان کردستان قرار دارد. آب این چشمه به رنگ سرخ است و در برخی موارد نیز به رنگ زرد مایل به لیمویی در می‌آید. علت رنگی بودن آب این چشمه وجود املاح معدنی خصوصاً گوگرد در آن است. لذا آب چشمه برای امراض پوستی و سودایی مفید است.

معنی مریوان

برای ریشه‌یابی معنی مریوان چندین نقل‌قول وجود دارد که در ادامه می‌آیند:
•کلمه مریوان از "مهروان" به معنی "جایگاه مهر" آمده‌است.
•مریوان از "ماربن" به معنی "مار فراوان" آمده زیرا در مریوان مار فراوان بوده‌است.
•در زمان‌های قدیم، عده‌ای از مرو به این منطقه آمده و ساکن شده‌اند، لذا این منطقه را مرویان خوانده‌اند که به مرور زمان به مریوان تغییر نام پیدا کرده‌است.
•دریاچه زریبار باتلاقی بوده و انواع مرغان آبی مهاجر در فصل‌های مختلف سال به این منطقه کوچ کرده‌اند. در زبان کردی به مرغابی مراوی گفته می‌شود لذا منطقه به نام مراویان (جای مرغابی) معروف شده و به مرور زمان به مریوان تبدیل شده‌است.
•عده‌ای از مروانیان پس از انقراض امویان از بغداد گریخته و در این محل ساکن شدند. لذا این منطقه مروانیان نام گرفته که به مرور زمان مریوان شده‌است.

پرسش‌های متداول

مریوان کجاست؟

مریوان یکی از شهرستان‌های مرزی با عراق است که در استان کردستان، 125 کیلومتری سنندج قرار دارد.

مذهب مردم مریوان چیست؟

اکثر مردم مریوان مسلمان، سنی و شافعی مذهب هستند.

پیر شالیار کیست؟

به اعتقاد مردم منطقه اورامان کردستان، پیر شالیار عارفی با کرامات بوده که توانسته دختر ناشنوای شاه بخارا را شفا دهد.

تاریخ مراسم پیر شالیار؟

مراسم پیر شالیار در اردیبهشت و بهمن برگزار می‌شود. در مراسم اول به شخصیت پیر شالیار پرداخته می‌شود و در مراسم دوم مردم قربانی می‌دهند و به سماع و ستایش خداوند می‌پردازند.

آدرس بازارچه محلی مریوان چیست؟

بازارچه مرزی مریوان که در مرز باشماق برقرار است، در ۱۵ کیلومتری شهر مریوان قرار دارد.

بهترین زمان سفر به اورامان کی است؟

با توجه به سرد بودن شهرستان مریوان، بهترین زمان سفر به اورامان و بقیه روستاهای مریوان و لذت بردن از نقاط دیدنی مریوان، فصل بهار و تابستان است.