قندان فیروزه
جعبه فیروزه
آینه فیروزه
سرمه دان فیروزه
گلدان فیروزه
منقل فیروزه
شمعدان فیروزه
آجیل خوری فیروزه
شکلات خوری پایه دار فیروزه
سنگ فیروزه یک کانی از جنس فسفات آبدار آلومینیوم و مس با ساختار بلوری کج وجهی است که شفافیتی کدر و مومی شکل دارد. این سنگ قیمتی که در طیف رنگ آبی تا سبز دارای رنگ‌های مختلف تیره و روشن است در نزدیکی سطح زمین و همچنین نواحی آتشفشانی یافت می‌شود. درواقع سنگ فیروزه سنگی آذرین با درجه سختی 6 است که می‌تواند شیشه را ببرد. سنگ فیروزه یکی از سنگ‌های زنده دنیا به شمار می‌رود که در مجاورت گرمای زیاد و مواد شیمیایی، آب خود را از دست داده و تغییر رنگ می‌دهد و سیاه و تیره می‌شود. وقتی فیروزه جلای خود را از دست می‌دهد و دیگر به روشنی و شفافی قبل نیست، به آن سنگ فیروزه مرده گویند. از سنگ فیروزه به عنوان سنگ زندگی یاد می‌شود و این سنگ‌ها دارای خواص درمانی برای بیماری‌های جسمی و روحی هستند لذا یکی از محبوب‌ترین سنگ‌های تزئینی جهان به حساب می‌آیند. در گذشته هر که با خود سنگ فیروزه همراه داشت، بر دیگران پیروز می‌شد، لذا نام اصلی این سنگ پیروزه بوده و بعدها به فیروزه تبدیل شده‌است.
سنگ‌های فیروزه بر مبنای رنگ، معدن استخراج و شکل ظاهری دسته‌بندی می‌شوند. از نظر رنگ، سنگ‌های فیروزه طیف رنگی گسترده‌ای بین آبی تا سبز را شامل می‌شوند و هرچه رنگ فیروزه به سبز نزدیک‌تر باشد، ارزش آن بیشتر است. از نظر محل استخراج، سنگ‌های فیروزه به دسته‌های فیروزه ایران، فیروزه تبت، فیروزه آمریکا و فیروزه مصر تقسیم‌بندی می‌شوند. از نظر شکل ظاهری فیروزه‌ها به دو نوع عجمی و شجری دسته‌بندی می شوند. فیروزه عجمی هیچگونه رگه یا شکستگی در سطح خود ندارد و رنگ‌ها کاملا یکدست و صاف است. فیروزه شجری دارای رگه‌هایی است که با توجه به نوع ناخالصی که سنگ دارد، می‌توانند طلایی، خاکستری یا تیره باشند. فیروزه آبی نیشابور به عنوان زیباترین سنگ فیروزه در جهان شناخته شده‌است. فیروزه‌هایی که در عمق زمین وجود دارند، به دلیل اسید موجود در آب‌های زیر زمینی نرم شده اند و ارزش و کیفیت کمتری دارند. سنگ‌های موجود در نزدیکی سطح زمین خشک هستند و دارای استحکام بیشتری هستند. این سنگ ها دارای ارزش بسیاری هستند.
اگر به هر دلیلی سنگ فیروزه رنگش را از دست داد: شارژ سنگ فیروزه به کمک آب: سنگ فیروزه را به مدت یک الی دو ساعت، در میان آب روان قرار دهید و سپس آن را خشک کنید. همچنین می‌توانید به کمک یک دستمال نرم و مقداری آب آن را پاکسازی کنید. بعد از پاکسازی سنگ، به کمک یک حوله یا دستمال نرم، سطح آن را به طور کامل خشک نمایید. شارژ سنگ فیروزه به کمک خاک: سنگ فیروزه را به مدت چند ساعت در خاک قرار دهید. خاک امواج و انرژی‌های منفی سنگ فیروزه را جذب کرده و مجددا آن را شارژ می‌کند. شارژ سنگ فیروزه با نمک دریا: در یک ظرف به مقدار کافی نمک دریایی خشک ریخته و سنگ فیروزه را در داخل آن ظرف بگذارید تا به طور کامل تخلیه شود. واکس زدن سنگ فیروزه: می‌توان سنگ فیروزه را به نوعی رزین مصنوعی آغشته کرد (واکس زدن). این رزین به عنوان یک لایه محافظ روی سنگ عمل خواهد کرد و باعث می‌شود تا سنگ فیروزه در مواجهه با انواع آلودگی‌های محیطی، تحت تاثیر قرار نگیرد.
اورانیوم عنصری است که به صورت ترکیب با انواع کانی‌ها یافت می‌شود. این عنصر پرتوزا بوده و برای سلامتی انسان به شدت مضر است و در صورت برخورد مداوم می‌تواند باعث ایجاد سرطان در افراد شود. به جواهرتراشان اکیدا توصیه می‌شود، سنگ‌های فیروزه تازه استخراج شده را استفاده نکنند تا اثرات رادیواکتیویته آنها کاهش یابد.
سنگ فیروزه قیمت بالایی دارد و در ساختمان‌سازی به طور وسیع استفاده نمی‌شود. برخی از کاربردهای آن در صنعت ساختمان عبارتند از: ساخت تابلو سنگی تزئینی، استفاده در تزئین آب‌نما، ساخت نمای موزاییکی فیروزه‌ای، استفاده در تزئین سقف و آسمان نمای برج، استفاده در ستون‌ها و قاب‌های پنجره‌ها، به کارگیری در تزئین نمای داخلی.
درمان دردهای شکمی، اصلاح گردش خون، پادزهر گزش حشرات و نیش مار، بهبود عملکرد کبد، رفع ویروس‌های بدن، درمان انواع میگرن‌ها، درمان دردهای معده‌ای، کاهش یبوست، درمان جنون و صرع، درمان سنگ کلیه، درمان بیماری‌های طحال و درمان دردهای عضلانی و استخوانی از خواص درمانی سنگ فیروزه به حساب می‌آید.
هنر فیروزه‌کوبی ترکیبی است از مس و سنگ فیروزه که با نشاندن قطعه‌های کوچک سنگ فیروزه به حالت موزاییکی بر سطح ظرف‌ها، زیورآلات و اشیای تزئینی ساخته می‌شود. هنری‌ست که برای تزیین جواهرات، گلدان، شمعدان، بشقاب و ظروف مختلف استفاده می‌شود. قدمت هنر فیروزه‌کوبی زیاد نیست و به حدودا 60 یا 70 سال قبل برمی‌گردد و از معدود صنایع دستی ایران است که سابقه طولانی ندارد. این هنر با استفاده از سنگ فیروزه نیشابور بر روی فلزاتی مانند مس، نقره و برنز اجرا می‌شود. قطعات سنگ فیروزه که در اندازه‌های ریز و کوچک هستند در اندازه‌های تقریباً یکسان به صورت منظم و در کنار هم با استفاده از چسب فیروزه‌کوبی بر روی ظروف و اشیای مختلف قرار می‌گیرند.
از دیرباز تا کنون سنگ فیروزه به دلیل رنگ فریبنده و رنگ آرامش‌دهنده خود مورد توجه پادشاهان و اشراف‌زادگان بوده‌است و از آن برای تولید انواع زیورآلات استفاده می‌شده‌است. فيروزه‌کوبی يکی از معدود رشته‌های صنايع دستی است که سابقه تاريخی چندانی نداشته و قدمت آن حدود هفتاد سال است. این هنر ابتدا در شهر مشهد توسط فردی به نام یوسف حکیمیان پایه‌گذاری شد. بیست سال بعد توسط حاج داداش به اصفهان برده شد و هم‌اکنون در شهر اصفهان انجام می‌شود. امروزه استادکاران زیادی در اصفهان مشغول انجام فیروزه‌کوبی هستند. علاوه بر اصفهان در شهرهای دیگر ایران نیز هنر فیروزه‌کوبی رواج دارد، اما مرکز رشد و اعتلای این هنر شهر اصفهان است.
هنر فیروزه‌کوبی مانند بسیاری از صنایع دستی دیگر، هم جنبه تزیینی و هم جنبه مصرفی دارد. ظروف فیروزه‌کوبی علاوه بر جنبه زینتی و جلوه بخشیدن به دکوراسیون منزل، می‌توانند نوعی منبع انرژی هم باشند. زیرا رنگ آبی این محصولات منبع آرامش است. زیورآلات فیروزه‌کوبی مانند گردنبند، دستبند و انگشتر فیروزه طرفداران زیادی دارند. از هنر فیروزه‌کوبی بر روی مس در ساخت مواردی از قبیل قندان، آینه، شمعدان، کوزه، شیرینی‌خوری، شکلات‌خوری، آجیل‌خوری، گز خوری، میوه‌خوری، تنگ، گلاب‌پاش، گلدان، سنبلدان، سنگاب و کشکول استفاده می‌شود. برخی بر این باورند که سنگ فیروزه دارای خاصیت درمانیست و به عنوان سنگ شفابخش محبوبیت دارد.
برای جلوگیری از تغییر رنگ زیورآلات فیروزه و ظروف فیروزه‌کوبی، آنها را در مجاورت مواد روغنی و شیمیایی مثل مواد آرایشی قرار ندهید. همچنین آنها را از نور مستقیم آفتاب دور نگه دارید. این ظروف را با مواد شوینده و آب داغ شستشو ندهید. برای تمیز کردن آنها از پاک‌کننده‌های ملایم و آب ولرم استفاده کنید. از هر گونه ضربه و آسیب به بدنه ظروف پیشگیری نمایید. ظروف فیروزه را از دمای بالا دور نگه دارید. برای تمیز کردن محصولات فیروزه باید آنها را با استفاده از دستمال مرطوب به آرامی پاکیزه کرد. دوری فیروزه از کرم، ادکلن، روغن، مایع دستشویی و آب کلر دار می‌تواند عمر محصول فیروزه‌تان را افزایش دهد
سنگ فیروزه یکی از سنگ‌های گرانبها و قیمتی است که با توجه عوامل مختلفی مانند وزن، رنگ، محل استخراج، ابعاد و ضخامت قیمت آن تغییر می‌کند. انواع مختلف سنگ فیروزه از چند هزار تومان تا چند میلیون تومان به فروش می‌رسد و محصولات فیروزه‌کوبی از صنایع دستی قیمت بالای ایرانی هستند. فیروزه‌کوبی در منزل یکی از کارهایی است که می‌تواند درآمد خوبی برای شاغلین این حوزه به ارمغان بیاورد. برای راه‌اندازی شغل فیروزه‌کوبی در منزل ابتدا باید یکسری هزینه‌ها را بپردازید. این هزینه‌ها شامل هزینه‌های خرید سنگ فیروزه، ابزارهای لازم، ظروف خام و هزینه خرید چسب فیروزه‌کوبی است.
صنعتگرانی که به هنر فیروزه‌کوبی می‌پردازند سنگ‌های فیروزه و ظروف مخصوصی از جنس فلزهایی مانند برنج، مس، برنز، ورشویی و یا نقره را به وسیله دستگاه‌های پرس آماده کرده و سپس این سنگ‌ها را بر حسب اندازه‌شان جداسازی کرده و با ابزارآلات مختلف با دقت و مهارت شروع به کوبیدن سنگ‌ها بر روی ظروف می‌کنند. مراحل اصلی فیروزه کوبی عبارتند از زرگری، فیروزه کوبی، چسباندن، و پرداخت کاری. مهم‌ترین ابزاری که در فیروزه‌کوبی استفاده می‌شوند عبارتند از: قالب، چکش، دریل، چراغ گاز، چراغ بنزینی، گاز انبر، انبردست، پنس، منقاش، لوله‌های مختلف فلزی، سوهان و سنگ سمباده.
سنگ فیروزه را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید. این کار باعث خواهد شد سنگ فیروزه به مرور زمان رنگ خود را از دست داده و دیگر جلوه اولیه را نداشته باشد. ممکن است تصور کنید که برای ضدعفونی کردن سنگ فیروزه لازم است آن را مقابل نور خورشید قرار دهید اما در حقیقت با این کار باعث تغییر رنگ آن خواهید شد.
زیورآلات، ظروف دکوراتیو و ظروف مصرفی فیروزه‌کوب را در معرض تابش نور مستقیم خورشید قرار ندهید. این کار باعث تسریع روند اکسید بدنه، تغییر رنگ زیرساخت محصول و نهایتا تغییر رنگ محصول می‌شود. بهتر است كه این ظروف را در کنار پنجره قرار ندهید. به طور کلی هرچه محیط بسته‌تر و کنترل شده‌تر باشد، کیفیت این ظروف بیشتر حفظ می‌شود.
حرارت باعث می‌شود كه سنگ فیروزه به مرور زمان رنگ خود را از دست داده و دیگر جلوه اولیه را نداشته باشد، لذا سنگ فیروزه را در معرض حرارت قرار ندهید. همچنین از قراردادن ظروف فیروزه‌کوب در معرض حرارت زیاد و دمای بالای 60 درجه بپرهیزید و اطمینان حاصل کنید محل نگهداری محصول فیروزه از انواع حرارت و گرما دور است.
سنگ فیروزه به دلیل داشتن مقادیری آب در ساختار داخلی خود، درخشندگی و رنگ خاصی دارد. اگر فیروزه در محیطی گرم و خشک نگهداری شود، آب داخلی خود را از دست داده و به تدریج کمرنگ می‌شود. بنابراین، باید فضایی که فیروزه در آن نگهداری می‌شود دارای کمی رطوبت باشد. اگر محیط گرم و خشک است، می‌توان با قرار دادن مقداری آب در محل، رطوبت مورد نیاز را تامین کرد. آب به تدریج تبخیر شده و رطوبت لازم را فراهم می‌کند.
قراردادن ظروف فیروزه‌کوبی در محیط خیس، باعث تسریع روند اکسیده شدن بدنه و تغییر رنگ زیرساخت محصول می‌شود. حتی با وجود روکش‌های محافظتی ممكن است محصول آسیب ببیند. رطوبت می‌تواند بافت پلی‌استر را به مرور شکننده کند. اگر در محیط مرطوب زندگی می‌کنید، برای نگهداری از محصولات فیروزه‌کوب باید آنها را دور از سطوحی مثل زمین، یا دیوار قرار بدهید. در چنین مناطقی کفپوش و دیوار بیشترین رطوبت را به وسیله‌ها منتقل می‌کنند.
برخی افراد با هدف جذب انرژی سنگ فیروزه، انگشتر فیروزه خود را برای چند ساعت در آب قرار می‌دهند تا به اصطلاح سنگ زنده و تمیز شود. این کار به مرور زمان به سلامت و زیبایی انگشتر شما آسیب می‌زند؛ چراکه ممکن است در اثر ماندن در آب خطوط زرد رنگی روی سنگ فیروزه به وجود آید که مرغوبیت آن از بین می‌برد. قراردادن سنگ فیروزه در آب تاثیری در زنده‌کردن آن ندارد و به محض خشک‌شدن سنگ، مجدد به رنگ قبلی خود بازمی‌گردد.
ازآنجایی‌که ظروف فیروزه بیشتر جنبه تزیینی دارند نباید با مواد شوینده و آب داغ شستشو شوند. برای تمیز کردن آنها از پاک‌کننده‌های ملایم و آب ولرم استفاده کنید یا با استفاده از اسفنج نرم، دستمال نخی نیمه‌مرطوب یا دستمال نانوی خشک آنها را تمیز کنید. این ظروف را به هیچ وجه درون ماشین ظرفشویی قرار ندهید زیرا فشار آب زیاد، پوشش ظرف را فرسوده می‌کند. تا آنجایی که امکان دارد از شستشوی این ظروف اجتناب کنید و هنگام استفاده از ظروفی مانند شیرینی‌خوری، قبل از مصرف کف ظرف را با سلفون یا کاغذ شیرینی‌خوری بپوشانید تا نیاز به شستشو نداشته باشد.
هرگونه عطر، ادکلن، مواد آرایشی، لوسیون، کرم و مواد روغنی را از زیورآلات و ظروف فیروزه دور نگه دارید زیرا باعث تغییر رنگ فیروزه می شوند. قبل از استفاده انگشتر یا سایر زیورآلات فیروزه کوبی، آن ناحیه از بدن‌تان را از کرم، عطر، ادکلن و سایر مواد آرایشی پاک کنید. بزرگ‌ترین دشمن سنگ فیروزه مواد شیمیایی، عطرها، کرم‌ها و روغن‌های مختلف هستند و بیشترین آسیب را به سنگ فیروزه می زنند. این مواد به درون ساختار سنگ نفوذ کرده و دیگر قادر به ترمیم آن نخواهید بود. اگر از خوشبو کننده‌های محیط استفاده می‌کنید، مطمئن شوید که مواد آن به ظروف فیروزه برخورد نمی‌کند.
فلز مس به مرور زمان و قرار گرفتن در معرض آب و هوای مختلف رنگ اصلی خود را از دست می دهد. مس با اکسیژن واکنش می‌دهد که منجر به تشکیل لایه‌ی بیرونی اکسید مس می‌شود. لایه اکسید مس ظاهر سبز رنگ و یا سبز متمایل به آبی دارد. برای جلوگیری از واکنش مس با اکسیژن، از پوشش پلی استر بر روی ظروف مسی فیروزه کوب استفاده می شود. پوشش پلی استر علاوه بر محافظت از ظرف، جلوه ظاهری و براق به این ظروف می دهد. این پوشش بی رنگ بوده و در انواع شکل مات و شفاف موجود است. پلی استر باعث محافظت از فرسایش ظروف در مرور زمان شده و ماندگاری آن را به شدت افزایش می‌دهد.
هرگونه مواد شوینده، الکل، مواد اسیدی مثل سرکه، عطر و لوازم آرایشی باعث از بین رفتن پوشش پلی‌استر می‌شوند. با از بین رفتن پوشش پلی‌استر مس با اکسیژن واکنش نشان داده و شروع به اکسید شدن و تغییر رنگ می‌کند. قراردادن ابزارهای تیز مثل چاقو و قیچی در ظروف فیروزه، باعث می‌شود پلی‌استر آسیب ببیند. شستشو با سیم ظرفشویی نیز کیفیت این پوشش را تهدید می‌کند. برای تمیز کردن این محصولات، نیاز به شستشو با آب و شوینده‌های خاص وجود ندارد و برای ثابت ماندن پلی‌استر سطح مس، نظافت با دستمال پارچه‌ای (ترجیحا نانو) کفایت می‌کند. دمای بیش از حد گرم یا سرد پوشش پلی‌استر را تحت تأثیر قرار داده و از کیفیت آن می‌کاهد. به طور کلی جهت بالابردن طول عمر این ظروف از هر عملی که باعث ازبین رفتن پوشش پلی‌استر موجود بر روی ظروف شود خودداری کنید.
برای تمیز کردن محصولات فیروزه‌کوبی، آنها را با استفاده از دستمال مرطوب (ترجیحا نانو) به آرامی پاکیزه کرده و گردوغبار، جرم‌ها و روغن‌های موجود بر روی آنها را از بین ببرید. بعضی از مردم برای تمیز کردن سنگ فیروزه از نمک استفاده می‌کنند. توجه داشته باشید که نمک می‌تواند کمی برای سنگ فیروزه خطرناک باشد. این عنصر برای تمیز کردن برخی از سنگ‌های سخت اما متفاوت از فیروزه استفاده می‌شود. در شرایط دیگر نمک برای تصفیه سنگ مفید است اما در مورد فیروزه، خطر خورندگی بالایی دارد. با توجه به این موارد، برای تمیزکاری سنگ فیروزه از یک پارچه مرطوب استفاده کنید. برای از بین بردن هر گونه خاک و گردوغبار، پارچه را روی فیروزه بکشید. مراقب باشید پارچه را روی سنگ فیروزه زیاد فشار ندهید تا خراشی بر روی آن ایجاد نشود.
اکسسوری و ظروف فیروزه‌کوب را از انواع چربی‌ها به ویژه چربی‌های غیرطبیعی دور نگه دارید. از چرب کردن یا شستشوی فیروزه با شوینده‌هایی نظیر صابون، شامپو و الکل جداً خودداری کنید. افرادی که به‌طور طبیعی پوستی چرب دارند نیز باید دقت کنند که فیروزه به‌طور مستقیم و برای مدت طولانی با پوستشان در تماس نباشد. چربی می‌تواند باعث تغییر رنگ فیروزه از آبی به سبز شود. در این صورت، معمولاً برای جلوگیری از ادامه تغییر رنگ، سطح فیروزه را تا جایی که بشو‌د تراشید‌ه و مجدداً صیقل می‌دهند که شاید مطلوب شما نباشد. از طرف دیگر، ظروف فیروزه‌کوب را از هرگونه مواد روغنی مانند جلادهنده‌ها، روغن‌های خانگی، روغن‌های طبیعی و غیرطبیعی دور نگهداری کنید. سعی کنید در آشپزخانه از ظروف فیروزه استفاده نکنید زیرا ریختن روغن روی آنها، سبب تغییر رنگ آنها خواهد شد.
فیروزه و پلاستیك حباب‌دار
از نگهداری ظروف فیروزه در بین پلاستیک‌های حباب‌دار در مدت زمان طولانی خودداری کنید. پلاستیک‌های حباب‌دار باعث تعریق ظروف می‌شوند و در طولانی مدت رطوبت از پلی‌استر عبور کرده و به مس می‌رسد که باعث تغییر رنگ آن می‌شود.
فیرزه آبی یا سبز؟
سنگ فیروزه در شمار سنگ‌های معدنی زنده قرار می‌گیرد، اما در صورت بروز آسیب‌های شدید رنگ آن از آبی خوش‌رنگ به سمت رنگ سبز متمایل می‌شود. در صورتی که رنگ فیروزه شما به سبزی گرایید قابل بازسازی نمی‌باشد و در اصطلاح فیروزه آن مرده است.
محصولات فیروزه و ضربه
سنگ فیروزه و محصولات فیروزه را در جای مناسب و دور از دسترس کودکان قرار دهید. وارد کردن هرگونه ضربه به ظروف، باعث ایجاد خراش یا لب پریدگی روی ظرف می‌شود. همچنین از روی هم انباشتن و یا قرار دادن اجسام تیز درون آنها خودداری كنید.
فیروزه و مواد شیمیایی
مواد شوینده قوی خاصیت خورندگی داشته و کیفیت ظرف را پایین می‌آورند. بهتر است که از شوینده‌های قوی مثل وایتکس برای تمیزکردن ظروف و اکسسوری فیروزه استفاده نکنید. بهتر است این ظروف فقط مصرف تزیینی داشته باشند تا نیاز به شوینده نداشته باشند. اگر نیاز به مواد شوینده دارید، از پاک‌کننده‌های ملایم و غیرشیمیایی استفاده کنید.
فیروزه و آب داغ
سنگ فیروزه را در تماس با آب داغ قرار ندهید. آب داغ می‌تواند موجب خرابی رنگ سنگ فیروزه شده و اثرات شدیدی از خود بر جای گذارد؛ به همین دلیل در طول استحمام یا هنگامی که قصد دارید در آشپزخانه ظرف‌ها را بشویید، جواهرات فیروزه را از دست خود خارج کرده و پس از اینکه کارتان تمام شد دوباره آن را بدست کنید.
فیروزه و لوازم آرایش
از برخورد هرگونه مواد شیمیایی و اسیدی شامل شوینده‌ها و اسپری‌های پاک‌کننده با اکسسوری فیروزه‌کوب خودداری کنید. مواد اسیدی و قلیایی آسیب فراوان و غیر قابل جبرانی را به محصولات فیروزه‌کاری وارد می‌کند، بنابراین در صورتی که برای مثال انگشتری با نگین فیروزه دارید هنگام شستشو با مواد شیمیایی آن را از دست خارج کنید.
النگوی فیروزه
دستبند فیروزه
انگشتر فیروزه
رمضان در کشورهای مختلف
جشنواره رمضان
هالووین در کشورهای مختلف
فستیوال هالووین
زمستان در کشورهای مختلف
فستیوال زمستانی
ولنتاین در کشورهای مختلف
ولنتاین
یلدا در کشورهای مختلف
یلدا
جاهای دیدنی چابهار
چابهار
سوغات چابهار
سوغات اصفهان
اصفهان