(98) 913 687 4610
 ایران، یزد

معرق‌کاری صنایع دستی چوبی

تابلو معرق کاری طرح دختر کوزه به دست | صنایع دستی ایران
دختر کوزه به دست
تابلو معرق کاری طرح شام آخر | صنایع دستی ایران
تابلو شام آخر
تابلو معرق کاری سفره هفت سین | صنایع دستی ایران
سفره هفت سین
تابلو معرق کاری طرح جشن عروسی | صنایع دستی ایران
تابلو جشن عروسی
تابلو معرق کاری  150-11-0 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح کلبه

تابلو معرق کاری  123-11-2 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح خاتون

تابلو معرق کاری  128-11-0 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح دختر جاروکش

تابلو معرق کاری  123-11-0 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح خاتون

تابلو معرق کاری  124-11-0 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح دختر کوزه به دست

تابلو معرق کاری  130-11-0 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح زندگی روستایی

تابلو معرق کاری  140-11-0 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح یوزپلنگ

تابلو معرق کاری  154-11-0 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح بازار

تابلو معرق کاری  138-11-0 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح مسیح

تابلو معرق کاری  157-11-0 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح سهراب و گردافرید

تابلو معرق کاری  130-11-2 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح زندگی روستایی

تابلو معرق کاری  156-11-0 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح رستم و سهراب

تابلو معرق کاری  159-11-0 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح مکتب خانه

تابلو معرق کاری  125-11-0 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح دعا

تابلو معرق کاری  160-11-0 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح هاجر و اسماعیل

تابلو معرق کاری  151-11-0 | هنر معرق کاری در ایران | صنایع دستی ایران

تابلو معرق کاری

طرح کوچ عشایر

معرق‌کاری چیست؟

معرق در لغت به معنای وصله، تکه و رگه می‌باشد و می‌‌توان هر کار رگه داری را هنر معرق‌کاری نامید. در واقع معرق نوعی چیدمان است که تکه‌های ریز چوب را در کنار یکدیگر قرار می‌دهد. تکه‌های ریز چوب‌های رنگارنگ طبیعی در کنار یکدیگر تبدیل به اشکالی زیبا و چشم‌نواز خواهند شد. معرق چوب که از دسته صنایع دستی چوبی ایران است، نوعی نقاشی ست که بر روی چوب کشیده می‌شود و به جای قلمو و رنگ، از تیغه اره استفاده می‌شود. مناسب‌ترین چوب‌های رایج در معرق چوب آبنوس، گلابی، توت و سنجد است. این چوب‌ها را در اندازه‌های متفاوت و به قطر حدوداً 5 میلی متر برش زده و پس از خشک کردن آن در اختیار معرق‌کاران قرار می‌گیرد. به سطحی که معرق بر روی آن انجام می‌شود زمینه گویند که دو نوع زمینه چوب و پلی‌استر استفاده می‌شود. اصفهان یکی از شهرهای ایران برای تهیه محصولات معرق می‌باشد.

تاریخچه معرق‌کاری

از تاریخچه دقیق معرق‌کاری در ایران اطلاع دقیقی در دست نیست. و دلیل آن هم از بین رفتن آثار چوبی در گذر زمان و نبود آثاری که بیان کننده ریشه این هنر باشد است. طبق آخرین کاوش‌هایی که در شهر سوخته زابل انجام گرفته است، شانه‌ای پیدا شده است که بر روی آن گلی با تکه‌های چوب کار شده و دارای الگوهای هندسی است. این شانه متعلق به 5000 سال پیش است و نشان دهنده وجود هنر معرق در 5000 سال پیش نزد ایرانیان است. معرق‌کاری در دوره سلجوقیان به اوج خود رسید. آثار به جای مانده از قرن ششم هجری به خوبی ظرافت‌های معرق‌کاری سلجوقی را نشان می‌دهد. در قرن هشتم هجری می‌توان خارق‌العاده‌ترین معرق‌ها را توسط هنرمندان ایرانی دید. در طی قرن‌ها، ایرانیان توانسته‌اند این هنر کهن را با زیباترین اشکال هندسی و با به کارگیری علم ریاضی به اوج زیبایی برسانند.

مراحل معرق‌کاری

در ساخت معرق، ابتدا طرح مورد نظر را که روی یک کاغذ می‌کشند و یا آن را چاپ کرده و بر روی یک زمینه چوبی می‌چسبانند سپس با کمان اره مویی آن را به چندین قسمت برش می‌دهند. سپس تکه‌های به دست آمده را که به آن شابلون نیز می‌گویند بر روی زیر کار اصلی میخ می‌کنند. در این مرحله هنرمند رنگ‌هایی که برای این طرح احتیاج دارد را در میان چوب‌های رنگی انتخاب می‌کند و آن‌ها را به اندازه شابلون‌ها برش می‌دهد و جای آن‌ها بر روی سطح اصلی کار می‌چسباند. به غیر از کاشی و چوب، امروزه با شیشه و چرم و فلز نیز معرق‌کاری انجام می‌شود که همگی از هنرهای نوپایی هستند. برخی مواقع می‌توان بجای چوب رنگی از صدف و عاج، فلز، مس نیز استفاده کرد. در انتخاب طرح معرق هیچگونه محدودیتی نیست به راحتی می‌توان از طرح‌های مختلفی چون گل و مرغ، اسلیمی، مینیاتور،نقاشی رنگ روغن و آبرنگ استفاده کرد.

وسایل معرق‌کاری

ابزار و ماشین‌آلات مورد نیاز برای معرق‌کاری چوب عبارتند از: کمان اره، تیغ اره، چوب، میز کار، تخته پیشکار، گیره معرق‌کاری، مشتی، کمان جمع کن، چسب چوب، چسب کاغذی، سنباده، چکش، میخ، مته دستی، کاربن، دریل دستی فشاری، پمپ باد، ابزارهای رنگ پاشی، انبر، صابون خشک یا موم عسل، مداد، متر، تراز، گونیا، گازانبر و سوهان چوب ساب. اره معرق‌کاری یکی از ابزارهای اصلی و ضروری معرق‌کاری می‌باشد که برای برش چوب استفاده می‌شود و به دو شکل تسمه‌ای و لوله‌ای تولید می‌شود که جنس دستگیره آن چوبی یا فلزی است. تیغ اره بر روی اره نصب می‌گردد. برای معرق‌کاری می‌توان از چوب سه‌لا، پلای وود و تخته‌های چندلا استفاده نمود. تخته پیشکار را در اندازه‌های مختلف تولید می‌کنند و با کمک گیره معرق‌کاری بر روی میز کار نصب می‌شود. مشتی که گاهی به آچار مشتی نیز معروف است ابزار مناسب جهت باز و بسته کردن پیچ خروسکی اره می‌باشد.

معرق‌کاری روی فلز

در معرق برجسته با فلز، برای ایجاد تابلوهای معرق به جای چوب از انواع فلزها استفاده می‌شود. گاه برای یک اثر ممکن است 400 قطعه فلزی از جنس مس، برنج، قلع و آبکاری نقره استفاده شود. استفاده از ورق مس جهت معرق در تولید و خلق تابلوهای جدید و معرق‌کاری سبکی بسیار زیبا و مدرن است که امروزه طرفداران بسیاری دارد. ورق نازک مس برای معرق‌کاری طوری سازمان یافته‌اند که در اثر تماس با اکسیژن هوا تیره نشوند. ورق مس جهت معرق دارای پوشش نانو است که مانع اکسید شدن و تیرگی آن می‌شود. معرق‌کاری با مس فرق چندانی با معرق چوب ندارد زیرا مانند ورق چوب طرح روی آن پیاده شده و آنگاه با اره مویی مخصوص برش انجام می‌دهند. سپس این برش‌ها را در کنار هم طبق طرح می‌چسبانند و اثر هنری را خلق می‌کنند. در معرق‌کاری با مس جهت زیبایی بیشتر قطعات مسی، عمل پتینه مس انجام می‌شود قطعاتی که رنگ آبی فیروزه‌ای زیبایی دارند با تکنیک پتینه به این رنگ زیبا در می‌آیند.

انواع معرق‌کاری

نازک‌کاری: روی جعبه و قاب عکس کار می‌شود. معمولا جدول‌بندی‌ها و حاشیه‌های موازی یا هندسی زیادی وجود دارد و در متن، طرح‌های سنتی و بخصوص شطرنجی اجرا می‌کنند. ضخامت قطعات معرق در این شیوه کمتر از معرق معمولی است، لذا به آن نازک‌کاری گویند.
معرق زمینه پلی‌استر
در این نوع معرق، قطعات معرق شده بالاتر از سطح زیر کار می‌باشند، بنابراین زمینه با رنگ پلی‌استر به رنگ دلخواه پر می‌شود تا همسطح نقوش معرق شده شود.
معرق زمینه چوب
برای اجرای معرق روی مبلمان هنرمندان اغلب شیوه زمینه چوب را ترجیح می‌دهند، زیرا استفاده از این شیوه باعث می‌شود که ناحیه معرق شده با سایر نواحی چوبی مبلمان هماهنگ باشد.
معرق تفکیک رنگ، معرق مشبک، معرق منبت، معرق گره و معرق خاتم از دیگر انواع معرق هستند.

طرح‌های معرق‌کاری

معرق‌کاری چوب دارای تنوع بسیار بالایی است و می‌توان آن‌را از مراحل مبتدی تا پیشرفته ادامه داد و کارهای هنری زیبایی انجام داد. انتخاب طرح معرق‌کاری مناسب و همچنین میزان مهارت هنرمند در اجرای طرح معرق، نقش مهمی در زیبایی و کیفیت کار نهایی دارد. در صورتی که در هنر معرق‌کاری تازه کار هستید بهتر است که ابتدا از طرح‌های ساده معرق مانند طرح معرق‌کاری ساده گل، خانه، حیوانات و اتومبیل استفاده نمایید. در مراحل پیشرفته‌تر می‌توانید از طرح معرق‌کاری سه‌بعدی استفاده نمایید. برای دریافت الگوی اولیه معرق‌کاری می‌توانید از اینترنت، لوح‌های فشرده و کتاب‌های مرتبط با معرق‌کاری بهره ببرید. همچنین می‌توانید با خرید طرح معرق‌کاری‌های مدرن، کاری فوق‌العاده و جدید ارائه دهید.

آموزش معرق‌کاری

در رشته معرق‌کاری با انتخاب و برش قطعات کوچک از چوب‌های انواع درختان و با کنار هم قرار دادن آنها، تابلوهای زیبایی خلق می‌شود. بعد با اثر خلق شده در پازل‌های گوناگون، ساعت‌های دیواری، میز و جاشکلاتی چوبی، قاب دیواری و اشکال مختلف جاکلیدی برای محصول خود، بازار هدف پیدا کنید. همچنین از این هنر می‌توان در تزئینات و دکوراسیون منازل استفاده نمود. دوره‌های آموزش معرق‌کاری به صورت حضوری و مجازی برگزار می‌شود. در این دوره‌ها مباحثی مانند ایمنی بهداشت و پیشگیری از حوادث، برش‌کاری در معرق، سوراخ‌کاری قطعات چوبی، برش خطوط بسته، چوب‌شناسی، ساخت تابلوهای معرق، سنباده‌کاری دستی چوب و رنگ‌کاری چوب‌های معرق آموزش داده می‌شود.

کیفیت معرق‌کاری

1. چوب معرق‌کاری باید کاملا خشک باشد.
2. سطح کار باید کاملا صاف و صیقلی باشد.
3. تکه‌های طرح معرق به خوبی و درست کنار هم قرار گرفته باشند و بین تکه‌ها درز نباشد.
4. در کارهای معرق امروزی، از قطعات فلز، استخوان و صدف نیز استفاده می‌شود. تعداد این قطعات نباید زیاد باشد به‌طوری‌که نمای قطعات چوبی را تحت تاثیر قرار دهد.
5. فلزاتی که در کار معرق‌کاری استفاده می‌شوند باید مرغوب باشند و ثبات رنگ داشته باشند.
6. ضخامت ورق فلز و لایه‌های چوبی به یک اندازه باشد تا سطح نهایی اثر صاف و یکنواخت شود.
7. روی کار جای چسب یا سفیدک وجود نداشته باشد.
8. هرچه قطعات کوچکتر باشد، تابلو ارزش بیشتری دارد.

چوب معرق‌کاری

اساسی‌ترین عنصر در هنر معرق‌کاری، چوب است. یک شخص معرق‌کار باید مشخصات ظاهری و فیزیکی چوب‌های مرسوم معرق در ایران را بشناسد. مشخصات ظاهری شامل رنگ، بافت، طرح، سختی و جنس چوب است. رنگ چوب می‌تواند همه رنگ‌های طبیعی از انواع طیف سفید تا قرمز و قهوه‌ای و حتی سبز و آبی را دربرگیرد. در انواعی از چوب‌ها مانند خانواده گردو تا سیصد طیف رنگی شناسایی شده است. چوب‌ها را می‌توان در دو گروه بزرگ سوزنی برگ و پهن برگ تقسیم‌بندی نمود. چوب سوزنی برگ‌ها معمولاً روشن با نقوش کمتر و جنسی نرم‌تر هست. رنگ چوب در این‌گونه از سفید تا کرم و از قهوه‌ای تا سرخ و ارغوانی متغیر هست. چوب درختان پهن برگ دارای ساختمان و بافت‌های بسیار متنوع هست. از انواعی بسیار نرم گرفته تا گونه‌های بسیار سنگین و با چگالی بالا را شامل می‌شود. ترکیب رنگ این گونه طیف گسترده‌ای از سفید و کرم و قهوه‌ای و تیره تا انواع طیف سرخ را شامل می‌شود.

معرق‌کاری در خانه

برای راه‌اندازی کارگاه معرق‌کاری خانگی، ابتدا باید وسایل و ابزار مورد نیاز آن را تهیه کنید. یک اتاق ۹ متری با تهویه و نور کافی باید در اختیار داشته باشید. در کنار آنها، قفسه‌هایی برای نگهداری و دسته‌بندی چوب‌های مورد استفاده در معرق‌کاری نیز، نیاز خواهید داشت.
در مورد پرسش اینکه چه چیزی بسازم، به این نکته توجه داشته باشید که هر چه ترکیب هنر با جنبه‌ی های کاربردی بیشتر باشد می‌توانید انتظار بیشتری برای فروش داشته باشید. میزهای معرق، تخته نرد، صفحه شطرنج، تابلوهای مذهبی، تابلوهای شاهنامه و کارهای ترکیبی معرق مشبک سه‌بعدی از جمله کارهای پرطرفدار هستند.
سوال بعدی اینست که تابلو معرق را چطور بفروشم؟ شما برای تبلیغ محصول خود می‌توانید از امکانات فروشگاه‌های مجازی، سایت‌های پربازدید، پیج‌های اینستاگرام و یا دیگر شبکه‌های اجتماعی استفاده کنید یا اینکه از فروشگاه‌های حقیقی بهره ببرید.

پتینه مس

ابتدا باید ورق مس را با کاتر برش داد، بعد قطعات را با سمباده مخصوص، پرداخت نمود. پرداخت این برش‌های مس موجب صاف و یکدست شدن سطح آن می‌شود و از اکسید شدن سطح مس جلوگیری می‌کند. بعد باید طرح دلخواه را روی این ورق‌ها پیاده کرد. گام بعدی برش طرح در معرق مس است. برش معرق مس دقیقا مشابه برش چوب در معرق‌کاری با چوب است. سپس عمل سمباده کاری قطعات برش خورده صورت می‌گیرد. این کار باعث صافی و یکنواختی سطح ورق مس می‌شود. گام بعدی جدا کردن چسب روی قطعات است. مرحله آخر چسباندن قطعات برش خورده با چسب صنعتی یا چسب چوب است.
1. برای پتینه باید مس رو سمباده زد یا خیر؟ بله. چربی روی مس باید با تینر یا سمباده از بین برود.
2. نحوه تهیه ورق‌های مس؟ ورق‌های مسی مخصوص تهیه بردهای مدار چاپی الکترونیکی مناسب این کار هستند که از فروشگاه‌های قطعات الکترونیکی خریداری می‌شوند.

نظافت اشیاء معرق‌کاری

حداقل هفته‌ای یک بار با استفاده از دستمال بدون پرز و نرم وسایل چوبی را گردگیری نمایید. بهتر است دستمال خشک باشد تا روی چوب لک ایجاد نشود. اگر مقدار گردوخاک روی وسایل چوبی زیاد بود با استفاده از یک دستمال نمناک آن را تمیز نمایید. به‌هیچ‌وجه از دستمال‌های زبر و برس برای پاک کردن وسایل چوبی استفاده نکنید این کار باعث ایجاد خراش بر روی چوب می‌شود. اگر لوازم چوبی منزل شما دارای طرح ظریف است با استفاده از یک گوش پاک‌کن مرطوب گردوخاک روی آن را پاک نمایید. سپس با استفاده از دستمالی خشک آن را کاملاً خشک نمایید.

معرق‌کاری و رطوبت

اگر بر روی وسایل چوبی خود آب ریختید یک دستمال خشک بر روی آن قرار دهید تا آب کاملاً جذب دستمال گردد و سپس با استفاده از دستمالی دیگر آن را کاملاً خشک نمایید. اگر مقدار آب ریخته شده زیاد باشد و به داخل چوب نفوذ کرده باشد بهتر است پس از خشک‌کردن چوب به‌وسیله دستمال آن را در مقابل نور آفتاب قرار دهید تا کاملاً خشک شود و چوب پوسیده نشود. ممکن است آب باعث ایجاد لک شود و یا رنگ چوب آن تغییر رنگ دهد در این صورت می‌توانید با استفاده از روغن‌های مخصوص مانند روغن ساج آن را به حالت اولیه خود بازگردانید.

معرق‌کاری، حرارت و نور

تابلوها و اشیاء معرق‌کاری شده را از حرارت دور نمایید زیرا گرمای زیاد باعث خشکی چوب خواهد شد و پس از مدتی چوب دچار فرسایش و ترک می‌شود. همچنین، تابلوها و اشیاء معرق‌کاری شده را در مقابل نور خورشید قرار ندهید زیرا باعث پوسیدگی و تغییر رنگ چوب می‌شود. برای محافظت اشیاء چوبی معرق‌کاری شده، در مقابل نور خورشید می‌توان از پرده، برچسب عایق حرارتی پنجره، سیلر و وارنیش استفاده کرد. وارنیش ترکیبی از تینر، رزین و روغن خشک شونده است که به شکل براق و نیمه براق وجود دارد.

روغن‌کاری معرق‌کاری

اگر لوازم چوبی منزل شما دچار خراش گردیده و یا پوسته‌پوسته شده‌است می‌توانید با استفاده از یک سمباده آن را به‌آرامی صیقل دهید و سپس با استفاده از رنگ‌های مخصوص آن را پولیش نمایید. یکی از روش‌های نگهداری از لوازم چوبی منزل، روغن‌کاری آن‌ها است، برای این کار ابتدا باید به‌طور کامل سطح لوازم چوبی را گردگیری نمایید و سپس با استفاده از یک دستمال نرم آغشته به روغن ساج و یا دیگر روغن‌های مخصوص چوب سطح را به‌طور کامل روغن‌کاری نمایید.

معرق و حشرات موذی

حشرات موذی و موریانه‌ها به چوب علاقه‌مند هستند و اگر لوازم چوبی کثیف یا قدیمی باشند این حشرات به درون آن‌ها نفوذ کرده و درون چوب تخم‌گذاری می‌کنند و طی چند وقت چوب پوسیده می‌شود. موریانه‌هایی هستند که محکم‌ترین و با دوام‌ترین چوب‌ها را می‌خورند و آن‌ها را ویران می‌کنند. بنابراین باید تمامی وسایل چوبی منزل خود را از کثیفی دور کنید و به‌طور مرتب تمیز نمایید. در فصل‌های بهار و تابستان که تعداد این حشرات زیاد است اطراف وسایل چوبی خود را سم‌پاشی نمایید تا حشرات به درون آن نفوذ نکنند.

معرق‌کاری و محیط اطراف

رطوبت محیط، باید بین 40 تا 60 درصد باشد. اگر محصول چوبی، در معرض رطوبت بالا قرار گیرد، ممکن است متورم و حتی پوسیده شود. از سوی دیگر، در محیط‌های خشک، به علت تبخیر، محصول به تدریج کوچک شده و ترک در سطح آن ایجاد می‌شود. در مناطق مرطوب، بهتر است دستگاه تهویه هوا یا رطوبت‌گیر را روشن کنید. اجازه دهید چوب نفس بکشد و برای مدت طولانی آن را با پلاستیک نپوشانید. آنها را مستقیماً در مقابل منبع حرارتی مانند شومینه، رادیاتور، بخاری و غیره یا منبع خنک کننده مانند کولر گازی قرار ندهید.

ماه رمضان در کشورهای مختلف

رمضان در کشورهای مختلف

سفره افطار، تزیین خیابان ها
جشنواره رمضان

جشنواره رمضان

هالووین در کشورهای مختلف

هالووین در کشورهای مختلف

معرفی 20 فستیوال هالووینی
جشنواره هالووین

فستیوال هالووین

زمستان در کشورهای مختلف

زمستان در کشورهای مختلف

معرفی 20 فستیوال برفی
جشنواره برفی

فستیوال زمستانی

روز ولنتاین در کشورهای مختلف

ولنتاین در کشورهای مختلف

معرفی 23 فستیوال ولنتاینی
شب یلدا در کشورهای مختلف

یلدا در کشورهای مختلف

آشنایی با 21 فستیوال یلدایی
جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان

جاهای دیدنی چابهار

جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان
سوغات خوراکی و صنایع دستی چابهار

سوغات چابهار

از چابهار چه بخریم؟
سوغات خوراکی و صنایع دستی اصفهان

سوغات اصفهان

از اصفهان چه بخریم؟