(98) 913 687 4610
 ایران، یزد

هنر میناکاری روی فلز

صنایع دستی ایران هنر میناکاری روی فلز
هنر میناکاری
صنایع دستی ایران هنر میناکاری روی بشقاب دیوارکوب
بشقاب دیوارکوب
صنایع دستی ایران هنر میناکاری روی گلدان
گلدان میناکاری
صنایع دستی ایران هنر میناکاری روی سرویس چایخوری
سرویس چایخوری میناکاری
گلدان میناکاری کد 72-2-0 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

گلدان میناکاری

طرح راه راه
گلدان کد 72-2-0 میناکاری روی فلز

ساعت میناکاری کد 74-2-0 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

ساعت میناکاری

طرح گل و مرغ
ساعت کد 74-2-0 میناکاری روی فلز

گلدان میناکاری کد 67-2-0 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

گلدان میناکاری

طرح اسلیمی
گلدان کد 67-2-0 میناکاری روی فلز

گلدان میناکاری کد 73-2-2 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

گلدان میناکاری

طرح گل
گلدان کد 73-2-2 میناکاری روی فلز

سینی میناکاری کد 382-2-0 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

سینی میناکاری

طرح اسلیمی
سینی کد 382-2-0 میناکاری روی فلز

جعبه میناکاری کد 82-2-0 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

جعبه میناکاری

طرح گل و مرغ
جعبه کد 82-2-0 میناکاری روی فلز

بشقاب میناکاری کد 104-2-0 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

بشقاب میناکاری

طرح اسلیمی
بشقاب کد 104-2-0 میناکاری روی فلز

ساعت میناکاری کد 74-2-4 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

ساعت میناکاری

طرح گل و مرغ
ساعت کد 74-2-4 میناکاری روی فلز

شیرینی خوری میناکاری کد 378-2-2 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

شیرینی خوری میناکاری

طرح اسلیمی
شیرینی خوری کد 378-2-2 میناکاری روی فلز

آینه میناکاری کد 380-2-0 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

آینه میناکاری

طرح اسلیمی
آینه کد 380-2-0 میناکاری روی فلز

بشقاب میناکاری کد 104-7-0 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

بشقاب میناکاری

طرح اسلیمی
بشقاب کد 104-7-0 میناکاری روی فلز

قندان میناکاری کد 63-2-0 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

قندان میناکاری

طرح گل و مرغ
قندان کد 63-2-0 میناکاری روی فلز

گلدان میناکاری کد 70-2-0 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

گلدان میناکاری

طرح ترنج
گلدان کد 70-2-0 میناکاری روی فلز

گلدان میناکاری کد 73-2-6 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

گلدان میناکاری

طرح گل
گلدان کد 73-2-6 میناکاری روی فلز

گلدان میناکاری کد 70-10-0 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

گلدان میناکاری

طرح ترنج
گلدان کد 70-10-0 میناکاری روی فلز

گلدان میناکاری کد 71-2-0 | هنر میناکاری از صنایع دستی ایران

گلدان میناکاری

طرح پرداز
گلدان کد 71-2-0 میناکاری روی فلز

میناکاری چیست؟

مینا در لغت به معنای آبگینه یا پیاله است و میناکاری به هنر استفاده از لعاب آبی رنگ و کشیدن نقش و نگار روی ظروف اشاره دارد. در واقع به نقاشی و تزیین سطح فلزاتی نظیر طلا، نقره، ورشو، آهن، برنج و مس به وسیله رنگ و در حرارت بالا میناکاری گفته می‌شود. اگرچه میناکاری روی کاشی، سرامیک، سفال و شیشه هم انجام می‌شود، ولی ماده اصلی میناکاری، فلزات هستند و پرکاربردترین فلز در این حوزه، مس است. میناکاری روی مس به سه شکل مختلف کنده‌کاری روی مس، میناکاری حجره‌ای روی مس و نقاشی مینا صورت می‌گیرد. برای میناکاری می‌توانید از نقوش مختلف، سنتی یا مدرن به سلیقه خودتان استفاده کنید، ولی طرح‌های سنتی مثل ترنج و اسلیمی از قیمت بالاتری برخوردار هستند. امروزه در شهرهای اصفهان، اهواز، شیراز، همدان، زنجان، گیلان، قم و تهران انواع محصولات میناکاری با کیفیت عالی تولید می‌شود.

ظروف میناکاری

در این شاخه از صنایع دستی ایران، انواع ظروف میناکاری با بالاترین کیفیت و در طرح‌های زیبا و متنوع تولید می‌شود که بشقاب‌های دیوارکوب، سرویس چای‌خوری، شکلات‌خوری، شیرنی‌خوری، پارچ و لیوان و شربت‌خوری نمونه‌هایی از آن است. زیورآلات میناکاری به صورت گوشواره، دستبند، انگشتر، نیم‌ست و گردن‌بند در طرح‌ها و رنگ‌های مختلف به صورت دست‌ساز تولید می‌شوند و خیلی هم پرطرفدار هستند. همچنین از میناکاری در طراحی آینه و شمعدان، گلدان، جعبه‌های آرایشی، قوطی سیگار، جعبه‌های کادویی، تابلوهای تزیینی و جعبه خاتم‌کاری نیز استفاده می‌شود. میناکاری در ترکیب با طلاکاری، خاتم‌کاری و مینیاتور فوق‌العاده می‌شود. در و پنجره و ضریح میناکاری شده برای قبور ائمه گذشته میناکاری در ایران را نشان می‌دهد. در حال حاضر بهترین محصولات میناکاری را می‌توانید از بازارهای صنایع دستی اصفهان تهیه نمایید.

کیفیت میناکاری

نکاتی که در بررسی کیفیت میناکاری باید مدنظر قرار گیرند عبارتند از: جهت تهیه‌ زیرساخت، استفاده از فلز یا آلیاژ ناخالص ممنوع است. زیرساخت یک تکه انتخاب شود. زیرساخت نباید دارای لبه تیز و برنده و زواید اضافی باشد. در صورتی که قطعاتی به زیرساخت توسط لحیم‌کاری متصل شده باشند. باید لحیم‌کاری در آن قسمت به صورتی باشد که قسمت‌های جانبی کاملاً به قسمت اصلی متصل شده باشند. در صورتی که جنس فلز زیرساخت طلا یا نقره باشد. جهت لحیم‌کاری باید حتماً از این دو فلز استفاده شود. سطح لعاب باید فاقد پریدگی، ترک، پوسته، زبری، حباب، سوراخ‌های سوزنی، جوش زدگی و نقاط برجسته باشد. سطح مینا باید از جلا و درخشندگی کافی برخوردار باشد. ضخامت رنگ به کار رفته در نقاشی و تزیین مینا باید در کل سطوح یکنواخت باشد. رنگ‌های به کار رفته در نقاشی، در هم تداخل نداشته باشد.

تاریخچه میناکاری

میناکاری هنری با پیشینه بیش از 5000 سال است. براساس بررسی‌های کارشناسان، این هنر در ایران پدید آمده و سپس به سرزمین‌های دیگر راه یافته است. آثاری در اروپا یافت شده که پیشینه‌ای بسیار طولانی دارند؛ مثلا 6 انگشتر طلا مربوط به 13 سده پیش از میلاد در قبرس نمونه‌ای از میناکاری مرصع است. مجسمه معروف زئوس یونان نیز به این هنر آراسته است و به 500 سال پیش از میلاد تعلق دارد. اما کارشناسان معتقدند خاستگاه این هنر در ایران و سرزمین پارس بوده است. در کاوش‌های صورت گرفته در نهاوند، یک جفت گوشواره طلا به دست آمده که سبک زرگری آن به سده 7 تا 8 پیش از میلاد است و نمونه‌ای از لعاب شیشه‌ای مینا روی فلز به شمار می‌رود.

رنگ میناکاری

رنگ‌هایی که در میناکاری استفاده می‌شوند رنگ‌های نسوز هستند و عمدتا از اکسید فلزات تولید می‌شوند. در رنگ‌های مینایی سفید وجود ندارد و هنرمند از سفیدی زمینه استفاده می‌کند. رنگ زرد از سرب، اکسید کروم، اکسید قلع و براده آهن به دست می‌آید. برای رنگ طلایی از آب طلا استفاده می‌شود. رنگ سیاه از سرب، اکسید آهن، اکسید کبالت و دی اکسید منگنز تهیه می‌شود. از ترکیب خرده شیشه، نشادر و محلول طلا، رنگ بنفش تولید می‌شود. از کرومات سرب، براده مس و سنگ چخماق، رنگ سبز تولید می‌شود. سنگ چخماق، اکسید کبالت و اکسید روی، رنگ آبی تولید می‌کند. ترکیب اکسید آهن، اکسید کروم سبز و اکسید روی، رنگ قهوه‌ای تولید می‌کند.

میناکاری روی سفال

میناکاری روی سفال یکی از هنرهای اصیل در صنایع دستی ایران است که با میناکاری روی ظروف مسی تفاوت دارد. میناکاری روی سفال از ترکیب عناصری همچون آب، آتش و خاک به وجود می‌آید. سفالگر به کمک شن، ماسه و آهک ظروف سفالی را می‌سازد. سپس به ظروف سفالی سمباده زده می‌شود. این کار برای هموار و یکدست شدن ظرف انجام می‌شود. پس از آن بر روی ظرف سفالی الگو کشیده می‌شود. در مرحله بعد، فرایند سیاه‌قلم بر ظروف سفالی اعمال می‌شود. در مراحل آخر میناکاری روی سفال، تکنیک لعاب‌کاری انجام می‌شود. پس از آنکه طرح‌ها و رنگ‌ها در کنار یکدیگر قرار گرفتند، ظروف سفالی برای قرار گرفتن در داخل کوره آماده می‌شوند.

مراکز میناکاری

خاستگاه هنر میناکاری روی ظروف شهر اصفهان و خاستگاه میناکاری روی جواهرات و زیورآلات شهر اهواز است. البته امروزه با گسترش آموزش‌ها در این حوزه، انواع میناکاری در شهرهای شیراز، همدان، زنجان، گیلان، قم و تهران هم رایج است. میناکاری سفال در لالجین همدان از کیفیت مثال زدنی برخوردار است. اکثر محصولات میناکاری ایران هم بازار مصرف داخلی و هم بازار مصرف خارجی دارند و زیورآلات میناکاری شده ایرانی جایگاه ویژه‌ای در بازارهای بین‌المللی دارند. توجه داشته باشید که میناکاری روی مس با میناکاری روی سفال دو مقوله کاملا متفاوت هستند.

میناکاری روی شیشه

به تزیین و رنگ آمیزی ظروف و سطوح مختلف شیشه‌ای با استفاده از رنگ‌های مینایی، میناکاری روی شیشه گویند. در گذشته آینه‌های خانه‌ها و اماکن مذهبی به همراه درب و پنجره آنها با این روش میناکاری تزئین می‌شدند. در کشورهای اروپایی میناکاری روی شیشه برای به تصویر کشیدن قدیسان و وقایع مذهبی استفاده می‌شد. امروز این نوع میناکاری برای تزیین ظروف شیشه‌ای، گلدان، کاسه و بشقاب استفاده می‌شود. در گذشته پودرهای شیشه‌ای را با روغن ترکیب می‌کردند ولی امروزه رنگ‌های شیمیایی برای رنگ کردن شیشه‌ها به کار می‌روند.

لعاب میناکاری

هنگامی که زیر ساخت مسی محصول میناکاری آماده شد باید روی آن با لعاب پوشش داده شود تا ظرف مینا آماده طرح‌پردازی و نقاشی شود. لعاب مینا بر روی فلز به دو دسته لعاب مینای متالیک صنعتی و لعاب مینای هنری تقسیم می‌شوند. لعاب مینای متالیک صنعتی بیشتر جنبه کاربردی داشته و کمتر جنبه هنری دارد. این لعاب را می‌توان بر روی فلزات مختلف به کار برد اما آهن و چدن عمده‌ترین فلزاتی هستند که این لعاب بر روی آن‌ها استفاده می‌شود. هر دو نوع لعاب، به صورت مات، شفاف و گاه نیمه شفاف مورد استفاده قرار می‌گیرد.

حمل‌ونقل میناکاری

با توجه به حساسیت بالای ظروف میناکاری، هنگام حمل کردن آنها بسیار بادقت باشید. می‌توانید از انواع یونولیت، اسفنج و پلاستیک‌های حباب‌دار استفاده کرده و محصول را درون آنها بپیچید. هنگام جابجایی دقت کنید که ظروف میناکاری از ارتفاع بر روی زمین نیفتند، زیرا دچار لب پریدگی و آسیب خواهند شد. هنگام جابجایی دقت کنید که ظرف‌های میناکاری را روی هم قرار ندهید زیرا باعث ایجاد خراش و از بین رفتن لعاب آن می‌شود. اگر مجبور به این کار هستید، فوم ضخیم و یا پارچه مناسب میان ظروف قرار دهید.

شستشوی ظروف مینا

لایه محافظتی ظروف میناکاری بسیار حساس است و از این رو نباید در معرض آب یا مایعات بسیار گرم قرار بگیرد. بعلاوه استفاده از انواع اسپری و شوینده‌های صنعتی هم توصیه نمی‌شود چراکه ممکن است بافت میناکاری را در خود حل کند و باعث خوردگی آن شود. در صورتی که نیاز شدید به استفاده از این محلول‌های شیمیایی را داشتید، آنها را ابتدا بر روی دستمالی اسپری و بعد از آن استفاده کنید. بهترین گزینه برای شستشوی ظروف میناکاری استفاده از دستمال یا اسفنجی مرطوب است.

میناکاری و مواد اسیدی

اگر مواد اسیدی مانند سرکه و آبلیمو به مدت طولانی در ظرف میناکاری بمانند، می‌توانند به راحتی به رنگ‌ها و لایه محافظت‌کننده میناکاری آسیب برسانند و باعث از بین رفتن رنگ‌های ظرف می‌شوند. مواد اسیدی باعث ایجاد خوردگی و از بین رفتن نقوش ظروف میناکاری می‌شوند. اگر برای سفره هفت سین خود، ظروف میناکاری انتخاب کرده‌اید، دقت کنید مدت نگهداری سرکه در ظرف را به حداقل برسانید. البته بهتر است که این کار را هم نکنید و از یک ظرف شیشه‌ای برای نگهداری سرکه هفت سین استفاده کنید.

میناکاری و رطوبت

رطوبت مداوم می‌تواند به ظرف مینا آسیب وارد کند. بعد از شستشوی محصولات میناکاری، حتما آنها را خشک کنید و خشک شدن آنرا به دمای محیط و عمل تبخیر نسپرید. ممکن است با تبخیر، لکه‌های آب روی ظرف باقی بماند و بعدها به سختی پاک شود.

لب پریدگی میناکاری

در صورتی که قسمتی از ظروف میناکاری شما کنده شود، بهتر است بلافاصله برای تعمیر و ترمیم آن مراجعه کنید، زیرا باقی ماندن این مشکل باعث آسیب دیدن سایر قسمت‌ها خواهد شد و دیگر تعمیر آن بسیار سخت و یا غیرممکن خواهد شد.

ظرف میناکاری و ماکروویو

با قرار دادن ظروف میناکاری داخل ماکروویو ممکن است لعاب روی آن خراب شود و یا در مواردی دچار سوختگی گردد. هیچگاه نباید محصولات میناکاری را در معرض حرارت مستقیم قرار داد. حرارت و اشعه ماکرویوو ممکن است باعث سیاه شدن و تغییر رنگ‌های روی ظروف شود.

میناکاری و ظرفشویی

بهتر است ظروف میناکاری با دست شسته شوند و تا حد امکان برای شستشو از ماشین‌های ظرفشویی استفاده نکنید چرا که این کار ممکن است باعث آسیب به این ظروف شود.

ظروف میناکاری و ضربه

از ضربه خوردن میناکاری باید جلوگیری شود زیرا سطح لعاب کاری شده آن از فلز جدا می‌شود و باعث پریدگی در قسمت‌های مختلف می‌شود و اگر تعمیر نشود باعث جداشدن بقیه قسمت‌های ظرف می‌شود.

کدر شدن رنگ ظروف مینا

اگر احساس می‌کنید که رنگ محصول میناکاری کدر شده و درخشندگی سابق خود را از دست داده‌اند، تنها با استفاده از آبگرم و پارچه نرم می‌توانید درخشندگی سابق را به آن بازگردانید.

میناکاری و حرارت

محصولات مینا به هیچ وجه نباید در برابر حرارت بالا قرار بگیرند. حرارت زیاد می‌تواند باعث سیاه شدن و سوختن رنگ‌های ظروف میناکاری شود.

مینا و اشیاء نوک تیز

مراقب باشید تا اشیاء نوک‌ تیز به سطح ظروف میناکاری کشیده نشود زیرا صدمات جبران ناپذیری به آن خواهند زد و تعمیر آن مشکل خواهد شد.

گردگیری ظروف میناکاری

در صورتی که گردوغبار روی ظروف میناکاری نشسته باشد، بهترین گزینه برای گردگیری آن استفاده از دستمال یا اسفنجی مرطوب است.

ماه رمضان در کشورهای مختلف

رمضان در کشورهای مختلف

سفره افطار، تزیین خیابان ها
جشنواره رمضان

جشنواره رمضان

هالووین در کشورهای مختلف

هالووین در کشورهای مختلف

معرفی 20 فستیوال هالووینی
جشنواره هالووین

فستیوال هالووین

زمستان در کشورهای مختلف

زمستان در کشورهای مختلف

معرفی 20 فستیوال برفی
جشنواره برفی

فستیوال زمستانی

روز ولنتاین در کشورهای مختلف

ولنتاین در کشورهای مختلف

معرفی 23 فستیوال ولنتاینی
شب یلدا در کشورهای مختلف

یلدا در کشورهای مختلف

آشنایی با 21 فستیوال یلدایی
جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان

جاهای دیدنی چابهار

جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان
سوغات خوراکی و صنایع دستی چابهار

سوغات چابهار

از چابهار چه بخریم؟
سوغات خوراکی و صنایع دستی اصفهان

سوغات اصفهان

از اصفهان چه بخریم؟