(98) 913 687 4610
 ایران، یزد

قلمکاری بر روی پارچه

صنایع دستی ایران چاپ روی پارچه | پیراهن قلمکاری
پیراهن قلمکاری
صنایع دستی ایران چاپ روی پارچه | رومیزی قلمکاری
رومیزی قلمکاری
صنایع دستی ایران چاپ روی پارچه | کوسن قلمکاری
کوسن قلمکاری
صنایع دستی ایران چاپ روی پارچه | روتختی قلمکاری
روتختی قلمکاری
سجاده هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-510-10-0

سجاده قلمکاری

صنایع دستی ایران
سجاده 510-10-0 پارچه قلمکاری

روتختی هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-503-2-0

روتختی قلمکاری

صنایع دستی ایران
روتختی 503-2-0 پارچه قلمکاری

رومیزی گرد هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-502-2-0

رومیزی گرد قلمکاری

صنایع دستی ایران
رومیزی گرد 502-2-0 پارچه قلمکاری

کوسن هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-512-10-0

کوسن قلمکاری

صنایع دستی ایران
کوسن 512-10-0 پارچه قلمکاری

کیف هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-513-10-0

کیف قلمکاری

صنایع دستی ایران
کیف 513-10-0 پارچه قلمکاری

رومیزی هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-501-10-0

رومیزی قلمکاری

صنایع دستی ایران
رومیزی 501-10-0 پارچه قلمکاری

رومیزی هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-359-8-0

رومیزی قلمکاری

صنایع دستی ایران
رومیزی 359-8-0 پارچه قلمکاری

سجاده هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-507-2-0

سجاده قلمکاری

صنایع دستی ایران
سجاده 507-2-0 پارچه قلمکاری

رومیزی هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-362-10-0

رومیزی قلمکاری

صنایع دستی ایران
رومیزی 362-10-0 پارچه قلمکاری

رومیزی هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-357-4-0

رومیزی قلمکاری

صنایع دستی ایران
رومیزی 357-4-0 پارچه قلمکاری

رومیزی گرد هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-502-10-0

رومیزی گرد قلمکاری

صنایع دستی ایران
رومیزی گرد 502-10-0 پارچه قلمکاری

سجاده هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-509-2-0

سجاده قلمکاری

صنایع دستی ایران
سجاده 509-2-0 پارچه قلمکاری

رومیزی هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-367-12-0

رومیزی قلمکاری

صنایع دستی ایران
رومیزی 367-12-0 پارچه قلمکاری

سجاده هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-506-3-0

سجاده قلمکاری

صنایع دستی ایران
سجاده 506-3-0 پارچه قلمکاری

کیف هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-514-12-0

کیف قلمکاری

صنایع دستی ایران
کیف 514-12-0 پارچه قلمکاری

کیف هنر قلمکاری اصفهان صنایع دستی ایران | Code-514-12-2

کیف قلمکاری

صنایع دستی ایران
کیف 514-12-2 پارچه قلمکاری

قلمکاری چیست؟

قلمکاری که هنر نقش زدن روی پارچه است از دو واژه قلم و کاری تشکیل شده و معنی آن، کار هنری است که با قلم انجام می‌شود. در این صنعت بهتر است از پارچه‌های پنبه، ابریشم، کتان، چلوار و کرباس استفاده شود. استفاده از پارچه پنبه‌ای بهتر از پارچه پشمی است زیرا پذیرش رنگ برای الیاف پنبه بسیار بیشتر از الیاف پشمی است و کیفیت رنگ بهتری خواهد داشت. قلمکاری از صنایع دستی بسیار بااهمیت است و از پارچه‌های صادراتی ایران می‌باشد. این هنر در دوره شاه‌عباس به علت علاقه درباریان و توجه خاصی که به این صنعت داشتند به کمال رسید. در این دوره انواع مختلف قلمکاری تهیه می‌شد که از معروفترین آن‌ها می‌توان به قلمکاری زر یا اکلیل اشاره کرد. اصفهان که در زمان صفویه پایتخت ایران بوده اکنون نیز مرکز تولید پارچه قلمکاری است.

رنگ و نقش قلمکاری

رنگ‌هایی که در این هنر بکار برده می‌شود تماما از رنگ‌های طبیعی هستند. رنگ مشکی از پوست گردو و کتیرا ساخته می‌شود و برای زمینه کار استفاده می‌شود. رنگ دوم قرمز است که از زاج سفید (نوعی سنگ) و روناس (نوعی گیاه) است و آن را با کتیرا می‌جوشانند تا رنگ قرمز بدست‌ آید. رنگ آبی از لاجورد، شیره‌انگور و کتیرا، رنگ زرد از پوست انار شیرین و کتیرا و رنگ سبز از پوست انار شیرین، لاجورد، شیره‌انگور و کتیرا تهیه می‌گردد. مورد دیگری که برای خلق این هنر نیاز است تهیه قالب می‌باشد. قالب‌های قلمکاری از چوبی که نقوش مورد نظر روی آن‌ها کنده‌کاری می‌شود تهیه می‌گردد. از نقش‌هایی که در این هنر استفاده می‌شود می‌توان به مناظر تاریخی، جانوران، مینیاتور، شکارگاه، اسلیمی، گل و بوته و زنجیره اشاره کرد.

پارچه قلمکاری

در دوران صفوی از پارچه‌های قلمکاری برای لباس‌های اشرافی استفاده می‌شد. در آن زمان محل‌های مخصوصی برای تهیه لباس درباریان در بازار قیصریه اصفهان وجود داشت که در آن پارچه‌های قلمکاری عرضه می‌کردند. اصفهانی‌ها همچنین از این پارچه جهت ساخت خیمه، خرگاه و درفش‌های بزرگ و گرانقیمت برای رجزخوانی و به رخ کشیدن فرهنگ و هنر استفاده می‌کردند. گاهی دیواری را کاملا با پارچه قلمکاری می‌پوشانیدند و یا به عنوان پرده از آن استفاده می‌کردند. امروزه پارچه قلمکار مصارف تزئینی دارد و از طرح‌ها و اندازه‌های مختلف آن به عنوان روتختی، رومیزی، سفره، سجاده، بقچه، کیف، روسری، شال گردن و روفرشی استفاده می‌شود. در این بین رومیزی و سفره قلمکاری پرطرفدارترین کاربرد برای پارچه قلمکاری است.

تاریخچه قلمکاری

آثار قلمکاری به جای مانده از دوران صفویه و نوشته‌های جهانگردان و پژوهشگران بیانگر آن است که اوج هنر قلمکاری به دوره صفویه و به زمان پایتختی اصفهان برمی‌گردد. به نظر می‌رسد دلایل متعددی باعث شده بود که اصفهان در آن دوران نه تنها به مهم‌ترین مرکز تولید پارچه قلمکار بلکه به قطب صنایع دستی و حتی هنرهای سنتی ایران تبدیل شود. در دوران صفویه و بعد از آن محل تجمع کارگاه‌های تولیدی این محصولات از سر قیصریه تا انتهای بازار ادامه داشت.

مراحل قلمکاری

مراحل هنر قلمکاری شامل ریش‌تابی (سردوزی)، آبخور کردن و دندانه دادن (مازو کردن)، تفکیک رنگ، چاپ رنگ مشکی، چاپ رنگ قرمز، چاپ رنگ آبی (نیلی)، چاپ رنگ زرد، چاپ رنگ سبز، گازری و آب دادن پارچه‌های قلمکار، رنگرزی و ثابت کردن رنگ‌های طبیعی در قلمکار و فیکس کردن رنگ‌های شیمیایی است. در حال حاضر قلمکارسازان بیشتر از چهار رنگ اصلی مشکی، قرمز، آبی و زرد استفاده می‌کنند که هریک از این رنگ‌ها قالب مخصوص خود را دارند.

قالب قلمکاری

حساس‌ترین مرحله قلمکاری، ساخت قالب است. قالب‌های قلمکار از چوب گلابی ساخته می‌شوند. قالب ساز برای درست کردن قالب، نقش دلخواهش را روی چوب برگردانده و حکاکی را آغاز می‌کند. برای قالب‌های بزرگتر چند چوب را با فشار کنار هم می‌چسبانند و بعد حکاکی را آغاز می‌کنند. به طور معمول از هر طرح دو تا چهار قالب ساخته می‌شود. این قالب‌ها، هریک بخشی از نقش روی پارچه را تشکیل می‌دهد. به هر مجموعه قالب یک زنجیر می‌گویند.

کیفیت پارچه قلمکار

اگر می‌خواهید پارچه قلمکار باکیفیت خرید کنید توجه داشته باشید که نوع پارچه زیر کار، باید از جنس پنبه باشد. از رنگ‌های طبیعی و موادی مانند کتیرا و گلیسیرین، برای رنگ‌آمیزی پارچه استفاده شده باشد. در ضمن در پارچه‌های قلمکار هر چه تعداد رنگ‌ها بالاتر باشد نشان دهنده تعداد بیشتر و کیفیت بالاتر محصول است.

پارچه قلمکار اصفهان

در اصفهان تعداد کارگاه‌های تهیه قالب بسیار کم است اما كارگاه‌های تهیه پارچه قلمكار تعداد نسبتا مناسبی دارد. بازار قلمكارسازها در اصفهان مركز قلمكارسازی به شمار می‌رود. این بازار در زمان صفویه، به سراها و تیمچه‌های مختلف مشرف بوده و به دستور شاه عباس در ضلع شمالی میدان نقش‌جهان ساخته شده است.

مرکز تولید قلمکار

در اصفهان تولید قلمكار هنوز منبع درآمد قابل توجهی برای اصفهانی‌ها است و نسبت به سایر مشاغل سنتی اصفهان جایگاه بهتری دارد. بازار قلمكارسازها در اصفهان به بازار چیت‌سازها معروف شده‌است. به جز اصفهان، تبریز، رشت، کاشان و مشهد نیز دستی در تولید پارچه قلمکار دارند و می‌توانید از این شهرها نیز این پارچه را تهیه کنید.

شستن پارچه قلمکاری

برای شستن پارچه قلمکار به‌هیچ‌وجه از آب گرم استفاده نکنید، زیرا آب گرم باعث پخش شدن رنگ‌های پارچه می‌شود. بهتر است از آب سرد و زیر 30 درجه استفاده کنید. به علت لطافت بافت پارچه‌های قلمکار، بهتر است با دست شستشو شوند. اگر مجبور شدید که با ماشین لباسشویی شستشو انجام دهید حتما از برنامه‌های شستشوی دستی لباسشویی استفاده کنید.

شوینده مناسب قلمکاری

اگر از شوینده‌های قوی مانند پودرهای آنزیم‌دار استفاده کنید ممکن است به بافت پارچه آسیب بزند. حتی ممکن است باعث پخش رنگ یا رنگ‌پریدگی پارچه شود. برای شستن پارچه‌های قلمکار بهتر است از شوینده‌های ملایم مانند صابون، شامپو و یا مایع ظرف‌شویی استفاده کنید. اگر روی پارچه قلمکار روغن ریخته باشد و لکه چربی گرفته باشد، بخش دارای لکه چربی را چند بار با مایع ‌ظرف‌شویی بشویید.

خشک‌کردن پارچه قلمکار

برای خشک کردن پارچه قلمکار، آن را روی سطح صاف پهن کنید و اجازه دهید خشک شود. البته مواظب باشید که زمان زیادی نور خورشید به آن نتابد زیرا ممکن است باعث آسیب دیدن پارچه قلمکاری شود. اگر پارچه را روی سطح صاف پهن و خشک کرده‌اید چروک نخواهد شد و نیازی به اتو کردن نیست. اگر هم پارچه قلمکار نیاز به اتو داشت بهتر است از حرارت کم اتو استفاده کنید.

استفاده از سشوار

برای خشک کردن پارچه قلمکار می‌توانید از سشوار استفاده کنید. بدین‌منظور، سشوار را در فاصله 30 سانتی‌متری از پارچه نگه دارید و از حرکت دادن آن به طور مستقیم روی یک نقطه خاص خودداری کنید. از گرمای زیاد سشوار استفاده نکنید، زیرا ممکن است باعث رنگ پریدگی و آسیب به طرح و رنگ‌های پارچه شود.

نگهداری از پارچه قلمکار

پارچه‌های قلمکار نباید مدت زمان طولانی در مکان‌‌های گرم و نمناک قرار گیرند. اگر پارچه‌ قلمکاری را در کمد نگهداری کردید و برای مدتی از آن استفاده نکردید حتما در بازه‌‌های زمانی ۲ تا ۳ ماهه، آن را باز کنید و در معرض هوای آزاد قرار دهید تا از حمله حشرات مضر و پوسیدگی در امان باشند. پارچه قلمکار را در معرض نور مستقیم خورشید قرار ندهید.

لکه ماندگار روی پارچه

برای لکه‌های روغنی یا ماندگار، اسپری لکه‌‌بردار بدون کلر یا مخلوط صابون مایع با آب مناسب است. یک پنبه را به محلول آغشته کنید و آن قسمت را بشویید و سریع با سشوار خشک کنید. البته بهتر است مقداری از محلول را بر روی قسمتی از پارچه که در دید نیست امتحان کنید و اگر رنگی پخش نشد برای تمیز کردن کل پارچه از آن استفاده کنید.

ماه رمضان در کشورهای مختلف

رمضان در کشورهای مختلف

سفره افطار، تزیین خیابان ها
جشنواره رمضان

جشنواره رمضان

هالووین در کشورهای مختلف

هالووین در کشورهای مختلف

معرفی 20 فستیوال هالووینی
جشنواره هالووین

فستیوال هالووین

زمستان در کشورهای مختلف

زمستان در کشورهای مختلف

معرفی 20 فستیوال برفی
جشنواره برفی

فستیوال زمستانی

روز ولنتاین در کشورهای مختلف

ولنتاین در کشورهای مختلف

معرفی 23 فستیوال ولنتاینی
شب یلدا در کشورهای مختلف

یلدا در کشورهای مختلف

آشنایی با 21 فستیوال یلدایی
جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان

جاهای دیدنی چابهار

جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان
سوغات خوراکی و صنایع دستی چابهار

سوغات چابهار

از چابهار چه بخریم؟
سوغات خوراکی و صنایع دستی اصفهان

سوغات اصفهان

از اصفهان چه بخریم؟