(98) 913 687 4610
 ایران، یزد
سوغات صنایع دستی خراسان جنوبی | از خراسان جنوبی چه بخریم؟

سوغات صنایع دستی خراسان جنوبی

سوغات صنایع دستی خراسان جنوبی


20 سوغاتی خراسان جنوبی، بیرجند، طبس، قائن و فردوس


استان خراسان جنوبی با مرکزیت شهر بیرجند، سومین استان پهناور ایران است و حدود 460 کیلومتر مرز مشترک با افغانستان دارد. این استان 11 شهرستان و 28 شهر دارد که معروف‌ترین آنها عبارتند از بیرجند، قائنات، فردوس، طبس، سرایان و نهبندان. خراسان جنوبی علاوه بر جاذبه‌های گردشگری متعدد، دارای تنوع سوغات نیز است و مانند اکثر مناطق ایران، سوغات آن به سه گروه عمده سوغات خوراکی، محصولات کشاورزی و صنایع دستی تقسیم می‌شود. از معروف‌ترین صنایع دستی خراسان جنوبی می‌توان به انواع فرش، انواع رودوزی، سازهای موسیقی و انواع محصولات چوبی اشاره کرد.

قالی‌بافی خراسان جنوبی | سوغات و شیرینی‌های خراسان جنوبی

سوغات خراسان جنوبی- قالی‌بافی

قالی‌بافی خراسان جنوبی

در خراسان جنوبی نوع خاصی از قالی بافته می‌شود که به آن، قالی مود گویند. خاستگاه این قالی، شهر مود از توابع شهرستان سربیشه است که قدمت بافت قالی در آن به قبل از دوره‌ی صفویه برمی‌گردد. قالی مود به روش قالی‌های مشهد بافته می‌شود ولی کیفیت بهتری نسبت به قالی مشهد دارد. این فرش‌های دستبافت، معمولا با خامه‌های پشمی و به روش گره‌ فارسی جفتی و چهارتار بافته می‌شود. از طرح‌های مشهور قالی مود می‌توان به ریزه‌ماهی، خشتی، کله‌اسبی، ربعی‌ سعدی و افشار هفت رنگ اشاره کرد. شهرستان فردوس، یکی از مهم‌ترین مناطق قالی‌بافی استان خراسان جنوبی است و قالی فردوس در ایران معروف است.

حوله‌‌بافی خراسان جنوبی | سوغات و شیرینی‌های خراسان جنوبی

سوغات خراسان جنوبی- حوله‌‌بافی

حوله‌بافی خراسان جنوبی

روستای خوراشاد از استان خراسان جنوبی، از طرف شورای جهانی صنایع دستی، به عنوان روستای جهانی حوله‌بافی انتخاب شده‌است. در اصطلاح محلی به حوله‌بافی، تُو بافی و یا تون بافی می‌گویند و از قدیمی‌ترین صنایع دستی جنوب خراسان می‌باشد. از انواع نقوش به کار رفته در حوله‌بافی می‌توان به نقش‌های کُلو، گِنتی، چَپَر بافت و جناغی اشاره کرد.

گلیم سوزنی خراسان جنوبی | سوغات و شیرینی‌های خراسان جنوبی

سوغات خراسان جنوبی- گلیم سوزنی

گلیم سوزنی خراسان جنوبی

گلیم سوزنی از مهمترین نوع بافت گلیم در خراسان جنوبی است که با نوعی بافت به نام «پود معلق» تولید می‌شود. از مهم‌ترین نقش‌هایی که در بافت گلیم‌های خراسان جنوبی استفاده می‌شود می‌توان به نقش کوهه، بلوچی، کژمار، بوته، نگار، درختچه، بوته‌های صحرایی حیوانات و پرندگان اشاره کرد.

آجیده‌دوزی خراسان جنوبی | سوغات و شیرینی‌های خراسان جنوبی

سوغات خراسان جنوبی- آجیده‌دوزی

آجیده‌دوزی خراسان جنوبی

آجیده در فارسی به معنای بخیه‌زدن، سوزن زدن یا درفش در چیزی است و آجیده‌دوزی به معنای دوخت‌ ریز و ظریف بر روی پارچه‌ای دولایه با لایه نازکی از پنبه در وسط آن است. آجیده‌دوزی یکی از رودوزی‌های سنتی و باسابقه ایرانی است و قدیمی‌ترین اثر آجیده‌دوزی پیدا شده در ایران، به دوران هخامشیان برمی‌گردد. در آن دوران زیر تسمه‌های تیردان‌ها یک لایه پنبه‌دوزی آسترکشی قرار می‌دادند تا تحمل سنگینی وزن تیرها آسان‌تر شود. در گذشته استان‌های کرمان و خراسان از مراکز اصلی آجیده‌دوزی در ایران بودند اما امروزه در نقاط بیشتری از ایران از جمله استان‌های گلستان، گیلان و اصفهان نیز، این هنر رایج شده‌است. از نقش رایج در این هنر می‌توان به نقوش هندسی، گل و مرغ، گل و بوته، ترنجی، محرماتی، لچکی و اسلیمی اشاره کرد. از این نوع دوخت بیشتر برای تزیین روبالشی، لباس، سجاده، روانداز، روتختی، روکرسی و برخی از وسایل آشپزخانه استفاده می‌شود.

درویش‌دوزی خراسان جنوبی | سوغات و شیرینی‌های خراسان جنوبی

سوغات خراسان جنوبی- درویش‌دوزی

درویش‌دوزی | تفریشی دوزی

درویش‌دوزی یكی از رودوزی‌های اصیل ایرانی است كه در گذشته برای تزئین چادرشب، پرده، رویه كرسی و بقچه‌ها استفاده می‌شد و در حال حاضر برای تزئین لباس و رومیزی کاربرد دارد. این هنر از گذشته‌های دور، در شهرستان سربیشه خراسان جنوبی رواج داشته است.

ترکه‌بافی بیرجند | سوغات و شیرینی‌های خراسان جنوبی

سوغات بیرجند- ترکه‌بافی

ترکه‌بافی بیرجند

ترکه‌بافی نوع خاصی از حصیربافی است که برای تهیه الیاف آن، از شاخه‌های جوان و نازک (ترکه) درخت‌های سرخ بید، بیدمشک و بادام کوهی استفاده می‌شود. این محصول از سوغات بیرجند استان خراسان جنوبی بوده و بیشتر به صورت سبد در اندازه‌های مختلف تولید می‌شود. محصولات سبز رنگ ترکه‌بافی که از ترکه بیدمشک بافته شده‌اند، در مقایسه با محصولات قرمز رنگ که با ترکه سرخ بید بافته شده‌اند استحکام بیشتری دارند.

سفره‌آردی قائن | سوغات و شیرینی‌های خراسان جنوبی

سوغات قائن- سفره‌آردی

سفره‌آردی قائن

سفره آردی نوعی گلیم مربعی‌ شکل است که از پنبه، پشم و یا ترکیبی از هر دو بافته می‌شود. این نوع گلیم در منطقه قائنات و سرایان بافته می‌شود. با توجه به اینکه این بافته‌ها برای خمیرگیری نان استفاده می‌شوند، سفره آردی نامیده شده‌اند. بافت سفره آردی بیش از ۲۰۰ سال قدمت دارد و علاوه بر استفاده در تهیه نان، جهت زیرانداز، رو کرسی‌ای و سجاده نیز کاربرد دارد.

برک‌بافی فردوس | سوغات و شیرینی‌های خراسان جنوبی

سوغات فردوس- برک‌بافی

برک‌بافی فردوس

برک نوعی پارچه‌ است که از پشم شتر یا موی بز بافته می‌شود و در گویش محلی به آن، کرکی یا کورگی می‌گویند. این پارچه نرم و ضخیم معمولا برای دوخت لباس زمستانی به ویژه کت مردانه استفاده می‌شود. برک، رنگرزی نمی‌شود و به اصطلاح خودرنگ است. این پارچه در رنگ‌های قهوه‌ای، سیاه، سفید، شیری و خاکستری بافته می‌شود. برک‌بافی از قدیمی‌ترین صنایع دستی استان خراسان جنوبی است که قدمت آن به قبل از دوره‌ی سلجوقی برمی‌گردد. شهرستان فردوس یکی از مراکز بافت برک در استان خراسان جنوبی است.

گلابتون‌دوزی خراسان جنوبی | سوغات و شیرینی‌های خراسان جنوبی

سوغات خراسان جنوبی- گلابتون‌دوزی

گلابتون‌دوزی خراسان جنوبی

گلابتون‌دوزی نوعی دوزندگی است که در آن از نخ گلابتون (که از الیاف طلا ساخته شده) استفاده می‌شود. در این سبک دوختن، زمینه پارچه به رنگ اصلی باقی می‌ماند و به کمک الیاف دارای روکش‌های فلزی، نقوش متنوعی بر روی پارچه دوخته می‌شود. در حال حاضر گلابتون‌دوزی با الیاف طلا اصلا در ایران رایج نیست و به جای استفاده از نخ طلا، از نخ‌هایی که دارای روکش فلزی زرد یا سفید است و عمدتا در کشور پاکستان تولید می‌شوند، استفاده می‌کنند.

چشمه‌دوزی بیرجند | سوغات و شیرینی‌های خراسان جنوبی

سوغات بیرجند- چشمه‌دوزی

چشمه‌دوزی بیرجند

چشمه‌دوزی یکی از صنایع دستی و سوزن‌دوزی‌های قدیمی خراسان جنوبی و به ویژه شهرستان بیرجند است که روی پارچه‌های کتانی سفید یا رنگی با نخ هم رنگ پارچه صورت می‌گیرد. در این هنر بعد از رو دوزی، پارچه حالت تور به خود می‌گیرد. معمولا اطراف چشمه‌دوزی را با قلاب‌دوزی تزیین می‌کنند. از چشمه‌دوزی برای تزیین رومیزی، روتختی و پرده استفاده می‌کنند و از سوغاتی های پرطرفدار بیرجند است.

رودوزی | سوغات و شیرینی‌های خراسان جنوبی

سوغات خراسان جنوبی- رودوزی

رودوزی خراسان جنوبی

رودوزی هنر آراستن روی پارچه‌های ساده با بهره‌گیری از نخ‌های رنگارنگ و با سوزن و قلاب است. از رودوزی‌های رایج و بومی خراسان‌جنوبی می‌توان به سرمه‌دوزی، نقده‌دوزی، آجیده‌دوزی، ابریشم‌دوزی، چشمه‌دوزی، خامه‌دوزی، قیطان‌دوزی، ملیله‌دوزی، سرمه‌دوزی، نقش‌دوزی، سکه‌دوزی، آیینه‌دوزی، پولک‌دوزی، گلابتون‌دوزی، ده‌یک‌دوزی، شبکه‌دوزی و فلزی‌دوزی اشاره کرد. این رودوزی‌ها در تزیین انواع جانماز، رومیزی، جلد قرآن، روتختی، روپشتی و لباس به کار می‌روند.

سرمه‌دوزی خراسان جنوبی | سوغات و شیرینی‌های خراسان جنوبی

سوغات خراسان جنوبی- سرمه‌دوزی

سرمه‌دوزی خراسان جنوبی

سرمه‌دوزی یکی از رودوزی‌های با­قدمت ایران است که در گذشته، برای آرایش یقه­ لباس‌­های لشکری و درباری و تزیین درفش­ آنها استفاده می‌شد. زمان رواج این نوع دوخت را دوره اشکانیان دانسته‌اند و یکی از هنرهای ایرانی که اسکندر مقدونی را متحیر کرده بود پارچه‌های زربفت و دوخت­‌های تزیینی ایرانی بود که سرمه­‌دوزی نیز یکی از آنها بود. در پرده خانه­ خدا که یادگار دوران تیموریان است و اکنون در موزه ­ایران باستان نگهداری می‌شود انواع دوخت­‌ها از جمله ابریشم‌­دوزی، گلابتون‌دوزی، ده­یک ­دوزی، کمند ­دوزی، شرفه­ دوزی و سرمه‌دوزی دیده می‌شود. در حال حاضر، این دوخت در اکثر استان‌های کشور رایج است و از آن برای تزیین انواع تابلوهای تزیینی، دور یقه، پیش سینه، کمربند، سفره­، پرده­، کوسن و رومیزی استفاده می‌کنند.

سازهای موسیقی | سوغات و شیرینی‌های خراسان جنوبی

سوغات خراسان جنوبی- سازهای موسیقی

سازهای موسیقی

سبک موسیقی خراسان جنوبی بسیار جذاب و پرطرفدار است و ساخت سازهای سنتی مانند انواع تار، سنتور، نی و دف از مشاغل مردم خراسان جنوبی است.

پلاس بیرجند | سوغات و شیرینی‌های خراسان جنوبی

سوغات بیرجند- پلاس

پلاس بیرجند

پلاس نوعی زیرانداز با ظاهری شبیه جاجیم است با این تفاوت که خطوط در جاجیم عمودی و در پلاس افقی است. شیوه بافت پلاس مانند گلیم است و از آن به‌عنوان زیرانداز مناسب جهت محافظت از رطوبت، سرما و گرمای زمین، همچنین برای سجاده‌ نماز و سفره پیش پای عروس استفاده می‌شود. بافت پلاس در شهرهای بیرجند، نهبندان و سربیشه استان خراسان جنوبی رونق دارد.

متن دیدگاه

ماه رمضان در کشورهای مختلف

رمضان در کشورهای مختلف

سفره افطار، تزیین خیابان ها
جشنواره رمضان

جشنواره رمضان

هالووین در کشورهای مختلف

هالووین در کشورهای مختلف

معرفی 20 فستیوال هالووینی
جشنواره هالووین

فستیوال هالووین

زمستان در کشورهای مختلف

زمستان در کشورهای مختلف

معرفی 20 فستیوال برفی
جشنواره برفی

فستیوال زمستانی

روز ولنتاین در کشورهای مختلف

ولنتاین در کشورهای مختلف

معرفی 23 فستیوال ولنتاینی
شب یلدا در کشورهای مختلف

یلدا در کشورهای مختلف

آشنایی با 21 فستیوال یلدایی
جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان

جاهای دیدنی چابهار

جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان
سوغات خوراکی و صنایع دستی چابهار

سوغات چابهار

از چابهار چه بخریم؟
سوغات خوراکی و صنایع دستی اصفهان

سوغات اصفهان

از اصفهان چه بخریم؟