گنجنامه همدان
سنگ‌نوشته‌های گنجنامه نوشتارهایی از دوران داریوش و خشایارشای هخامنشی است که بر دل یکی از صخره‌های الوند در فاصله ۵ کیلومتری غرب همدان حکاکی شدهاست. کتیبه‌ها هر کدام در سه ستون ۲۰ سطری به زبان‌های پارسی باستان، زبان ایلامی و بابلی نوشته شده‌اند. گنجنامه در زبان پارسی به معنای حکایت و داستان گنج است و تصور عموم مردم این بوده که راز گنجی نهان در این کتیبه‌ها نوشته شدهاست. لوح طرف چپ بنام داریوش کبیر و لوح سمت راست بنام خشایارشا می‌باشد. در اطراف دو لوح سوراخ‌های منظمی بر سنگ کوه دیده می‌شود که نشان می‌دهد این دو نوشته تاریخی در روزگار قدیم درپوش فلزی داشته‌اند که آنهارا از گزند باد و باران و آفتاب حفظ می‌نموده‌است. متن کتیبه داریوش عبارت است از:
خدای بزرگ است اهورامزدا، که این زمین را آفرید، که آن آسمان را آفرید، که مردم را آفرید، که شادی را برای مردم آفرید، که داریوش را شاه کرد، شاهی از میان بسیاری. منم داریوش، شاه بزرگ، شاهِ شاهان، شاهِ سرزمین‌هایی که نژادهای گوناگون دارند، شاه سرزمین دور و دراز، پسر ویشتاسب هخامنشی.