(98) 913 687 4610
 ایران، یزد
سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر و زابل

سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان

سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان


سوغات هر شهر یا استان ایران به دو دسته خوراکی و صنایع دستی تقسیم می‌شود. به علت تنوع بسیار زیاد سوغات استان سیستان و بلوچستان، در این صفحه به سوغات صنایع دستی شهرهای این استان، از جمله زاهدان، چابهار، ایرانشهر و زابل پرداخته می‌شود و سوغات خوراکی این استان در صفحه‌ای دیگر معرفی می‌شود. سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان شامل پارچه‌های رنگی بلوچ، زیورآلات سنتی، چادربافی، سوزن‌دوزی، سکه‌دوزی، حصیربافی، صدف، صنایع دستی دریایی، روسری‌های محلی، سفالگری و تراش سنگ‌های قیمتی است.

حصیربافی قصرقند | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- حصیربافی قصرقند

حصیربافی سیستان و بلوچستان

یکی از پر رونق‌ترین صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان هنر حصیربافی است. این صنعت بیشتر در نقاطی مرسوم است که انبوه درختان وحشی نخل زینتی وجود دارد، مانند چابهار و قصرقند. مردمان بلوچ برای حصیربافی از نازک‌ترین قسمت درختان نخل که به زبان محلی «پیش» نام دارد استفاده می‌کنند. گلدان، زیرانداز، سبد خمره‌ای (کپاد)، کیف حصیری، سبد نان، فرش، بادبزن، کفش‌های سنتی (سواس) و اسباب‌بازی از جمله محصولات حصیری سیستان بلوچستان و از سوغات آن هستند. یکی از ویژگی‌های ظروف حصیری در امان ماندن محتویات آن از گزند حشرات است، به همین دلیل از چنین ظروفی برای نگهداری خرما استفاده می‌شود.

سوزن‌دوزی و بلوچی دوزی چابهار | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات صنایع دستی چابهار- سوزن‌دوزی

سوزن‌دوزی چابهار

یکی از قدیمی‌ترین هنرهای مردم سیستان و بلوچستان، هنر سوزن‌دوزی است که به آن بلوچی‌دوزی نیز گویند. سوزن‌دوزی بر روی لباس یا پارچه انجام می‌شود و از زندگی و فرهنگ بلوچ ریشه گرفته است. در سوزن‌دوزی از طرح‌هایی مانند انواع گل‌وبوته استفاده می‌شود و در دوخت پرده، پشتی، دستمال سفره، رومیزی، جانماز، مانتو سنتی و غیره کاربرد دارد. جالب است بدانید که سوزن‌دوزی در شمال و جنوب این استان متفاوت است. در شمال استان معمولاً رنگ‌های روشن و طرح‌های ساده استفاده می‌شود و در جنوب استان، رنگ‌های تیره و طرح‌های پیچیده استفاده می‌شود. تم رنگ سوزن‌دوزی قرمز است و هر منطقه‌ای از ترکیب و ترتیب رنگ‌بندی متفاوت استفاده می‌‌کند و به نوعی امضای هر شهر و روستا در سوزن‌دوزی به چگونگی رنگ‌بندی آن بازمی‌گردد. سوزن‌دوزی استان سیستان و بلوچستان جزء گران‌ترین سوغات چابهار و استان سیستان و بلوچستان محسوب می‌شود.

آینه‌دوزی سیستان بلوچستان | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- آینه دوزی

آینه‌دوزی سیستان بلوچستان

دوختن آینه‌های کوچک بر روی لباس‌های محلی، با نخ الوان، آینه‌دوزی نام دارد و یکی از زیباترین محصولات صنایع دستی سیستان بلوچستان است. مردم بلوچستان معتقدند که آینه انعکاس واقعیت‌ها است و همین موضوع سبب شده تا آینه‌دوزی به یک فرهنگ غنی در این منطقه تبدیل شود. قطعات پارچه به رنگ‌های مختلف را به روی یک تخته نمد به هم می‌پیوندند و روی آنها را با آینه‌کاری و انبوه دکمه‌های سفید پیراهن تزئین می‌کنند. به یک لبه که در طرف پایین قرار می‌گیرد منگوله پشمی نیز آویزان می‌کنند. از بافت‌های آینه‌دوزی برای زینت لباس‌ها، زینت منزل و زینت روی گردن شتر به عنوان مرکب نوعروس، استفاده می‌شود. آینه‌دوزی در ترکیب با ابریشم‌دوزی و قیطان‌دوزی، بسیار چشم‌نواز می‌شود.

سکه‌دوزی ایرانشهر | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- سکه‌دوزی

سکه‌دوزی ایرانشهر

در هنر سکه‌دوزی، پارچه‌ای به شکل لوزی‌، مربع‌ یا مثلث انتخاب کرده ‌و روی آن را به طرز بسیار زیبایی، دکمه‌های سفید می‌دوزند و در لابلای دکمه‌های دوخته شده آینه‌های کوچک‌ و بزرگ‌ و پولک‌ قرار می‌دهند. سکه‌دوزی یکی دیگر از هنرهای رایج استان سیستان بلوچستان است و خانواده‌های بلوچ، عموما از آن برای تزیین دیوار، روتختی، گردن شتر، دور کلاه، آستین و یقه لباس استفاده می‌کنند. مهمترین مراکز تولید و عرضه سکه‌دوزی، روستاهای اسکپه، پیپ، فنوج، چانف و آهوران از توابع شهرستان ایرانشهر است.

خامه‌دوزی چابهار | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- خامه‌دوزی

خامه‌دوزی چابهار

خامه‌دوزی نام یکی از صنایع دستی استان سیستان و بلوچستان است که به آن خامک‌دوزی یا خمک‌دوزی و یا حتی سفیددوزی نیز می‌گویند. در اصل خامه‌دوزی همان سوزن‌دوزی است که در آن از نخ ابریشم استفاده می‌شود. در سال‌های دور، ابریشم بدون هیچگونه پرداختی از قبیل رنگرزی و پخت و پز یا سفیدکاری و در واقع به صورت خام استفاده میشده است. به این دلیل این نام را بر این هنر گذاشته بودند. از هنر خامه‌دوزی در تزئین لباس، جانماز، کوسن و رومیزی استفاده می‌شود و از سوغات پرطرفدار چابهار است.

سیاه دوزی زابل | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- سیاه دوزی زابل

سیاه دوزی زابل

سیاه دوزی نوعی سوزن‌دوزی است که در آن از نخ سیاه جهت تزیین سر آستین و پیش سینه لباس‌ها استفاده می‌شود. شیوه کار بدین ترتیب است که با دوخت دندان‌موشی به هم چسبیده نقش‌هایی را به شکل مثلث بر روی لباس می‌دوزند و بین این دندان‌موشی‌ها گاهی از دوخت زنجیره استفاده می‌شود. احتمالا نمونه‌هایی از سیاه‌دوزی را در نمایشگاه صنایع دستی شهرهای دیگر ایران، غرفه سیستان و بلوچستان یا چابهار دیده باشید.

زری‌دوزی سیستان بلوچستان | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- زری‌دوزی

زری‌دوزی سیستان بلوچستان

زردوزی یا زری دوزی، نوعی گلدوزی فلزی سنگین و استادانه بر پایه پارچه ابریشمی، ساتن یا مخملی است. طرح‌ها در ابتدا، اغلب با استفاده از نخ‌های طلا و نقره ایجاد می‌شوند و می‌توان علاوه بر نخ، از مروارید، مهره‌ها و سنگ‌های قیمتی نیز استفاده کرد. امروزه صنعتگران اغلب از ترکیب سیم مسی با پولیش طلایی یا نقره‌ای و یا نخ ابریشم و گلابتون برای این کار، استفاده می‌کنند. این دوخت برای تزیین دمپای شلوار، پیراهن، جلیقه، شلیته، چادر زنان و چاروق مردان به کار می‌رود.

پولک‌دوزی ایرانشهر | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- پولک‌دوزی

پولک‌دوزی ایرانشهر

پولک‌دوزی یکی از انواع رودوزی‌های اصیل ایرانی است که در آن پولک‌های رنگی را روی پارچه می‌دوزند. در بسیاری از مواقع پولک‌دوزی با هنرهای دیگری همچون گلدوزی، سرمه، ملیله، سنگ و منجوق انجام می‌گیرد. پولک‌دوزی از صنایع دستی رایج شهرستان ایرانشهر می‌باشد.

گلیم‌بافی سیستان بلوچستان | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- گلیم‌بافی

گلیم‌بافی سیستان بلوچستان

عشایر سیستان بلوچستان با استفاده از پشم دام‌هایشان، نخ‌های مناسب گلیم را تهیه می‌کنند و با تهیه طرح و نقش‌های مناسب، گلیم‌های بی‌نظیری می‌بافند. بنا به گفته روستاییان یک گلیم 2.5 در 1.5 متر در مدت هفتاد ساعت بافته می‌شود.

سفال کلپورگان | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- سفال کلپورگان

سفال کلپورگان

سفالگری از هنرهای بسیار قدیمی در سیستان و بلوچستان است و سفال‌های کشف شده در شهر سوخته زابل، به خوبی قدمت این هنر را نشان می‌دهند. روستای کلپورگان از توابع شهرستان سراوان مهم‌ترین مرکز تولید سفال به شمار می‌رود و با عنوان موزه زنده سفال کلپورگان از سال 1396 ثبت جهانی شده است. این روستا تنها موزه زنده سفال جهان است و هنر سفالگری بیش از 7000 سال در آن قدمت دارد. سفال کلپورگان از محصولات صادراتی استان سیستان و بلوچستان و جزء سوغات باارزش این منطقه است.

پریوار دوزی چابهار | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- پریوار دوزی

پریوار دوزی چابهار

پریوار دوزی یا پلیوار دوزی، نوعی گلدوزی بر روی پارچه است. دوخت مستقیماً بر روی پارچه انجام می‌شود. پریوار، بیشتر بر روی حاشیه روسری و اشارپ زنان بلوچ بکار می‌رود. البته در بعضی روستاهای سیستان و بلوچستان، بر روی پیش سینه، سر شلوار و دور آستین، کلاه، عرق‌چین، سرمه‌دان، بازوبند و جلد دعا نیز گلدوزی می‌شود. دوخت پریوار دوزی را از بازارهای چابهار، به عنوان سوغات استان سیستان بلوچستان، خرید کنید.

دودنی بافی بلوچ | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- دودنی بافی

دودنی بافی بلوچ

دودنی بافی یکی از هنرهایی قدیمی است که مردم بلوچ جهت دفع چشم‌زخم از خانه‌های خود آنرا به کار می‌برند. البته در حال حاضر از محبوبیت آن کاسته شده و تقریبا این هنر رو به فراموشی است. دودنی بافی در اصل تورهای تزئینی است که با گیاه علفی با برگ‌های ساده منقسم و گل‌های زرد متمایل به سفید که در اکثر نقاط استان رویش دارد، درست می‌شود.

پیت‌دوزی سراوان | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- پیت‌دوزی سراوان

پیت‌دوزی سراوان

پیت‌دوزی یکی از انواع دوخت‌های سوزن‌دوزی است که در سراوان و در لباس زنان (پیش‌سینه، آستین، جیب و دمپای شلوار) دیده می‌شود.

سیاه چادربافی عشایر بلوچ | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- سیاه چادربافی عشایر بلوچ

سیاه چادربافی عشایر بلوچ

با توجه به این که سیستان و بلوچستان دارای بخش‌های عشایرنشین است لذا سیاه چادر یا پلاس یکی از محصولات پرکاربرد در این استان است. این چادرها که با موی بز بافته می‌شوند به قدری محکم هستند که عشایر از آنها برای سفرهای ییلاقی و قشلاقی خود استفاده می‌کنند.

سنگ‌های زینتی چابهار | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- سنگ‌های زینتی چابهار

سنگ‌های زینتی چابهار

در منطقه سیستان و بلوچستان سنگ‌های زینتی و ارزشمند زیادی وجود دارند. سازمان منطقه آزاد در این منطقه، سنگ‌های زینتی را برش می‌زند و با استفاده از آن، نگین انگشتر و سایر لوازم زینتی را می‌سازد که می‌توانید آن را به عنوان سوغات سیستان و بلوچستان خرید کنید.

صدف و حلزون چابهار | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- صدف و حلزون چابهار

صدف و حلزون چابهار

چابهار به دلیل سواحل زیبا و وسیع خلیج‌فارس و دریای عمان، تنوع بسیار زیادی در گونه‌های صدف‌های دریایی دارد که بومیان با جمع‌آوری صدف خام از سواحل، آن‌ها را به وسایل تزییناتی و کاربردی تبدیل می‌کنند. خرید صدف خام به عنوان سوغات، یکی از جذابیت های ساحلی چابهار است.

سوغات صنایع دستی دریایی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- صنایع دستی دریایی

صنایع دستی دریایی

صنایع دستی دریایی شامل اعمال خلاقیت روی اقلام دریایی مانند صدف، مروارید، سنگ، پولک ماهی، پوست خارتنان، پوست نرم تنان و مرجان است. لوستر، پرده، مجسمه، انواع قاب، تابلوهای هنری و زیورآلات از مهم‌ترین محصولاتی هستند که به کمک صدف و سایر اقلام دریایی، تهیه می‌شوند. ماسه‌های رنگی که در دریاهای مختلف بر اثر شرایط اقلیمی پدیدار می‌شوند، یکی دیگر از محصولات صنایع دستی دریایی محسوب می‌شوند که در شیشه‌ها و تنگ‌های مختلف طراحی می‌شوند. بومیان حتی از پولک‌های ماهی نیز استفاده کرده و آنها را با ظرافت زیاد بر روی تابلوها به کار می‌برند و آثار هنری بی‌نظیری تولید می‌کنند. از دیگر محصولات صنایع دستی دریایی می‌توان به گردنبند صدفی، گوشواره مرواریدی، دستبند، گل سینه، گل سر و انواع تل اشاره نمود که با اعمال کمی خلاقیت روی صدف، مروارید و ... ایجاد می‌شوند.

عروسک صدفی چابهار | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- عروسک صدفی چابهار

عروسک صدفی چابهار

عروسک صدفی یکی از محصولات صنایع دستی دریایی است که با تراش، رنگ آمیزی و نقاشی صدف تولید می‌شود.

معرق صدف چابهار | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- معرق صدف چابهار

معرق صدف چابهار

معرق صدف از مهم‌ترین رشته‌های صنعت دریایی محسوب می شود که در آن افراد سعی می‌کنند با کنار هم قرار دادن تکه‌های صدف طرح موردنظر را ایجاد کنند. ابزار هنر معرق صدف، شامل صدف، چسب، پارچه، دستگاه مخصوص تراش و صیقل صدف است که در منطقه آزاد تمامی آنها فراهم است. صدف‌ها از داخل کشور تهیه شده و پس از شستشو، تراشکاری و صیقل دادن، محصولات معرق صدف ساخته می‌شوند.

نقاشی صدف چابهار | سوغات صنایع دستی سیستان بلوچستان، زاهدان، چابهار، ایرانشهر، زابل

سوغات سیستان بلوچستان- نقاشی صدف چابهار

نقاشی صدف چابهار

نقاشی روی صدف با نگارگری و ایجاد طرح‌های مینیاتوری به‌وسیله قلم بر روی صدف ایجاد می‌شود.

متن دیدگاه

کامنت کاربر

هدی

بسیار عالی و جامع

ماه رمضان در کشورهای مختلف

رمضان در کشورهای مختلف

سفره افطار، تزیین خیابان ها
جشنواره رمضان

جشنواره رمضان

هالووین در کشورهای مختلف

هالووین در کشورهای مختلف

معرفی 20 فستیوال هالووینی
جشنواره هالووین

فستیوال هالووین

زمستان در کشورهای مختلف

زمستان در کشورهای مختلف

معرفی 20 فستیوال برفی
جشنواره برفی

فستیوال زمستانی

روز ولنتاین در کشورهای مختلف

ولنتاین در کشورهای مختلف

معرفی 23 فستیوال ولنتاینی
شب یلدا در کشورهای مختلف

یلدا در کشورهای مختلف

آشنایی با 21 فستیوال یلدایی
جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان

جاهای دیدنی چابهار

جاهای دیدنی سیستان و بلوچستان
سوغات خوراکی و صنایع دستی چابهار

سوغات چابهار

از چابهار چه بخریم؟
سوغات خوراکی و صنایع دستی اصفهان

سوغات اصفهان

از اصفهان چه بخریم؟